In politiek Den Haag zijn de betrokkenen er nog flink over aan het bakkeleien, maar duidelijk is dat het Nederlandse leger aan de vooravond staat van een van de grootste bezuinigingen in zijn bestaan. Het Nederlandse leger is een instituut op zich. Het heeft zijn eigen tradities, eigenaardigheden en een lange geschiedenis. Die gaat terug tot de vijftiende eeuw. Van een georganiseerd landleger was toen nog nauwelijks sprake, maar op zee verdedigden de Nederlanders al gezamenlijk hun belangen.
Een overzichtelijk en chronologisch overzicht van de lange geschiedenis van de krijgsmacht is te vinden op de website van het ministerie van Defensie (www.defensie.nl). Al in 1488 vaardigde keizer Maximiliaan van Oostenrijk een Ordonnantie van de Admiraliteit uit. De zeeverdediging van de Nederlanden kreeg een wettelijke basis en er werd een admiraal aangesteld om de marine te leiden.
De eerste officiële landmacht van de Republiek der Nederlanden was het ‘Staatse leger’. Het stond onder bevel van de Staten-Generaal, de vertegenwoordigers van de gewesten. Dat klinkt mooi democratisch, maar slagvaardig was dit zootje ongeregeld aanvankelijk niet. Pas toen prins Maurits vanaf 1585 het opperbevel kreeg, kwam er een professioneel en georganiseerd leger op de been.
Op de website van het ministerie is de geschiedenis van het Nederlandse leger uitgebreid gedocumenteerd in een heldere tijdlijn. Verschillende tijdvakken zijn onderverdeeld in hoofdstukken die afzonderlijke gebeurtenissen beschrijven. In een subafdeling is beeldmateriaal uit binnen- en buitenland beschikbaar. Een aanrader zijn de oude instructiefilmpjes, bijvoorbeeld over hoe een kanon geladen moest worden of wat de manschappen het best tegen het nieuwste Russische tankmodel konden uitrichten.
Defensie vertelt zijn eigen visie op de geschiedenis, wat de site wel weer curieus maakt. Bij de behandeling van de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie van Indonesië wordt vooral duidelijk gemaakt welke orders het leger kreeg en dat men deze zo goed mogelijk probeerde uit te voeren. Kritiek op de eigen organisatie is er niet of nauwelijks.
Wie militaire geschiedenis liever beleeft door middel van origineel wapentuig moet zeker eens gaan kijken op de website van het Legermuseum in Delft (www.legermuseum.nl). Het museum heeft vrijwel de gehele collectie online staan. In de database is een enorme verzameling wapens, uniformen en voertuigen te vinden. Overal staan foto’s en beschrijvingen bij.
Erg leuk zijn ook de virtuele tentoonstellingen. Exposities die ooit in het museum te zien waren zijn hier nog te bekijken. Er is bijvoorbeeld een mooie tentoonstelling over Special Forces. Altijd al tot in detail willen weten wat er in het rugzakje van de communicatie-expert zit of wat een sluipschutter allemaal gebruikt? Hier ligt het allemaal voor u uitgestald.
De nadruk ligt op het Nederlandse leger, maar er is ook aandacht voor legergeschiedenis van andere landen. De makers grijpen bijvoorbeeld de mogelijkheid aan om naar aanleiding van een schoolplaat – Kozakken overvallen ziekentransport – een uitgebreid verhaal te vertellen over deze Russische keurtroepen, hun organisatie en natuurlijk hun bewapening. Ongetwijfeld prachtig wordt ook het onderdeel ‘Oorlog in blik’, waar historische filmfragmenten van het front te zien zijn. Helaas werkt dit nog niet.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
