Home Wannseekonferenz. Der Weg zur ‘Endlösung’ – Peter Longerich

Wannseekonferenz. Der Weg zur ‘Endlösung’ – Peter Longerich

  • Gepubliceerd op: 14 juni 2017
  • Laatste update 28 mrt 2023
  • Auteur:
    Willem Melching
  • 2 minuten leestijd
Wannseekonferenz. Der Weg zur ‘Endlösung’ – Peter Longerich

Tijdens de Wannsee-conferentie van nazitopmannen op 20 januari 1942 viel niet het besluit voor de Holocaust, zoals vaak is aangenomen. In het Derde Rijk kon alleen Adolf Hitler daartoe beslissen. En hij bepaalde al in de maanden augustus-september 1941 de vernietiging van de Joden níét uit te stellen tot na de oorlog, maar direct aan te pakken. Waarschijnlijk omdat hij besefte dat de oorlog lang zou kunnen duren, of misschien zelfs niet meer te winnen was. In Wannseekonferenz gaat Peter Longerich gaat daar helaas niet diep op in.

‘Wannsee’ was een bijeenkomst van hoge ambtenaren en SS’ers die de juridische en logistieke consequenties van de voorgenomen vernietiging van de Europese Joden bespraken. Bovendien maakte Reinhard Heydrich duidelijk dat de operatie onder leiding van de SS zou staan. De conferentie is symbolisch voor de medeplichtigheid van het ambtelijk apparaat van een beschaafde samenleving aan een industriële massamoord.

Interessant en nieuw is Longerichs interpretatie dat de Wannsee-conferentie een bureaucratisch achterhoedegevecht was. Heydrich, gesteund door het hoofd van de economie Hermann Goering, wilde een aanzienlijk deel van de Joden inzetten voor dwangarbeid. Maar de veel radicalere Hitler en SS-leider Heinrich Himmler hadden al gekozen voor vernietiging – daarmee was het lot van de Europese Joden bezegeld. Of zoals Himmler het in juni 1942 formuleerde: ‘De Joodse volksverhuizing zullen we binnen een jaar onder controle hebben, daarna verhuist er niemand meer.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Willem Melching is Duitsland-deskundige aan de Universiteit van Amsterdam.

Wannseekonferenz: Der Weg zur ‘Endlösung’

Peter Longerich

224 p. Pantheon Verlag, € 14,99

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 5-2017

Nieuwste berichten

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Artikel

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport

In het eindrapport van de Raad voor de Luchtvaart uit 1994 over de oorzaken van de Bijlmerramp stond een fout: op een routekaart van de rampvlucht was het moment waarop het vliegtuig twee motoren verloor, verkeerd aangegeven. Een oud-onderzoeker van de Raad, Henk Pruis, ontdekte de fout onlangs. Hij denkt dat die voeding heeft gegeven...

Lees meer
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Interview

Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior

Veertig jaar geleden blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Er viel één dode. De Nederlander Martini Gotjé was aan boord toen de bommen ontploften. Voor Greenpeace brak een nieuwe periode aan. Op 10 juli 1985 blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Het schip lag in...

Lees meer
Scène uit The teacher who promised the sea
Scène uit The teacher who promised the sea
Recensie

‘The Teacher Who Promised the Sea’ toont dat het Franco-verleden nog springlevend is

Autoritaire en dictatoriale regimes haten kritisch onderwijs. Dat blijkt ook uit de speelfilm The Teacher Who Promised the Sea, waarin een Franco-militie in 1936 meedogenloos afrekent met een jonge idealistische onderwijzer. Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. De Catalaan Antoni Benaiges is 31 als hij in 1935 als onderwijzer gaat werken in een schooltje...

Lees meer
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Artikel

Amerikaanse president zet politie en leger in tegen ongewenst verklaarde immigranten

Tijdens het presidentschap van Woodrow Wilson sloeg de Amerikaanse overheid met harde hand stakingen neer, deporteerde duizenden migranten en liet racistisch geweld tegen zwarten ongestraft. Daardoor kwam de democratie hevig onder druk kwam te staan, net als nu onder Donald Trump.

Lees meer