Bijna tweeënhalve eeuw heerste de Plantagenet-dynastie over Engeland, een periode waarin zij een zwaar stempel drukte op de instituties en het karakter van het koninkrijk. Dan Jones schreef een pageturner over deze opmerkelijke vorsten.
Op 25 november 1120 voer een groot wit Vikingschip, met vierkant zeil en 50 roeiers, de haven van het Normandische stadje Barfleur uit. Aan boord bevond zich prins Willem, de 17-jarige aetheling ofwel kroonprins van Engeland, de enige wettige zoon van koning Hendrik I. Hij was in gezelschap van zijn halfbroer en halfzus en een groot aantal jonge edelen. Voordat ze vertrokken hadden ze het flink op een zuipen gezet, waarbij de jeugdige aristocraten ook de bemanning hadden laten meedelen in de feestvreugde. Het gevolg was dat het schip tegen een scherp rotsblok in de haven ramde en nagenoeg alle opvarenden verdronken. De ramp met het ‘witte schip’ luidde het einde in van de Engelse dynastie die gesticht was door grootvader van de kroonprins, Willem de Veroveraar. De Engelse kroon werd daarna bijna 250 jaar gedragen door iemand uit het huis Plantagenet.
Dan Jones, van wie eerder boeken over de kruisvaarders en de tempeliers werden vertaald, opent zijn geschiedenis van de Plantagenets met een levendige beschrijving van de schipbreuk in 1120. Het zet de toon van dit boek, dat leest als een spannende roman, maar tevens een goed inzicht geeft in de ingewikkelde politieke en dynastieke ontwikkelingen in het middeleeuwse Engeland.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Na de dood van Hendrik I in 1130 brak een bloedige strijd om de macht uit, waarna in 1154 uiteindelijk Hendrik II uit het huis Plantagenet de troon besteeg. Onder deze dynastie kreeg Engeland zijn min of meer definitieve grenzen, ontwikkelde het Engels zich tot een bestuurlijke en literaire taal, werden tal van grote kastelen en kerken gebouwd en werden allerlei instituties ingesteld die het vele eeuwen zouden uithouden.
Niet dat het een rustig tijdperk was, integendeel. Meeslepend beschrijft Jones het conflict tussen Hendrik II en aartsbisschop Thomas Becket, wat resulteerde in de gewelddadige dood van de laatste. Aan bod komen ook de revolte van Hendriks zoons, de avonturen van Richard Leeuwenhart, de opstand van de edelen die Jan zonder Land in 1215 dwong de Magna Carta te aanvaarden en het fatale bewind van Richard II, die in 1399 werd afgezet. Daar eindigt het boek. Het vervolg, The Hollow Crown, verschijnt volgend jaar in vertaling.
Vorsten van Albion. Het huis Plantagenet, vormgevers van Engeland
Dan Jones, 671 p. Omniboek, € 35,-