Home VOOR KEIZER EN KONING. LEONARD DU BUS DE GISIGNIES 1780-1849. COMMISSARIS-GENERAAL VAN NEDERLANDS-INDIE door Bart De Prins

VOOR KEIZER EN KONING. LEONARD DU BUS DE GISIGNIES 1780-1849. COMMISSARIS-GENERAAL VAN NEDERLANDS-INDIE door Bart De Prins

  • Gepubliceerd op: 5 juli 2002
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Remco Raben
  • 2 minuten leestijd

Wie de biografie schrijft van een gouverneur-generaal moet lef hebben. Onder de doorgaans nogal politiek-correcte Azianisten is dit een behoorlijk verdachte bezigheid. En het leven van Leonard du Bus de Gisignies, een bijna vergeten figuur uit de jaren van opbouw van Nederlands-Indië, lijkt nu niet te smeken om een beschrijving. Mis. Bart de Prins, een jonge Leuvenaar, schreef een boeiend en nodig verhaal over de Belgische commissaris-generaal van Nederlands-Indië.

        Waarom heeft Du Bus zo weinig aandacht gekregen? Omdat hij een zuidelijke Nederlander was? Omdat hij weinig opzienbarende dingen heeft verricht? Omdat hij zit ingeklemd tussen de grote hervomers en visionairen als Van der Capellen en Johannes van den Bosch? Allemaal waar. Maar De Prins laat zien dat Du Bus meer was dan de kolossaal dikke Belg die zich puffend, ziek en machteloos opsloot in het paleis in Buitenzorg.
        Du Bus was een wonderlijke stijger in het prille koninkrijk van koning Willem I, die de West-Vlaming bewust uitkoos om de eenheid van het koninkrijk ook in het koloniale bestuur een zaak van de Zuidelijke Nederlanden te maken. Zo kwam deze Belgische boerenzoon na een loopbaan in het stedelijke en provinciale bestuur in de zuidelijke Nederlanden in 1826 in Nederlands-Indië terecht. Hij kreeg de nadrukkelijke taak de financiën in de kolonie op orde te brengen.
        Du Bus wist geen snars van Java, noch van het besturen van een wingewest. Toch had hij sterke ideeën. Zo was hij een krachtig advocaat voor de liberalisering van de Indische economie en sneed hij de rotte plekken uit de Indische bureaucratie. Maar de grote oorlogen op Java en Sumtra en de stroperigheid en het factionalisme van de Indische maatschappij werkten grootse hervormingen tegen.
        In 1830 keerde Du Bus dan ook uitgeput en ontmoedigd terug naar België. Vervolgens blies het zand van de geschiedenis over zijn Indische bewind. België ontdeed zich van Nederland, en Du Bus’ opvolger schreef zijn liberale plannen uit het Indische economische beleid. Du Bus verdween in de marge. Maar Bart de Prins haalde hem uit zijn verbanning en schreef een mooi boek over de perdiode dat Indië ook een beetje van België was.

Remco Raben is Indië-specialist bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer