Home Deze keizers en legerleiders genoten net als Trump van grote militaire parades

Deze keizers en legerleiders genoten net als Trump van grote militaire parades

  • Gepubliceerd op: 13 jun 2025
  • Update 16 jun 2025
  • Auteur:
    Maarten Lely
Deze keizers en legerleiders genoten net als Trump van grote militaire parades

Waarom nu?

Donald Trump viert op 14 juni 2025 zijn 79ste verjaardag met een grote militaire parade. De grote mars door Washington D.C. is bedoeld als eerbetoon aan het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger, maar is ook politiek geladen. Volgens critici is het machtsvertoon kenmerkend voor Trumps stijl, die doet denken aan die van autoritaire leiders.

Donald Trump laat een militaire parade houden ter ere van zijn verjaardag, aanstaande zaterdag 14 juni. Al eeuwenlang gebruiken staatshoofden en generaals legeroptochten om overwinningen op het slagveld te vieren of – ook in vredestijd – om hun eigen macht en die van hun land te demonstreren.

1. In de Romeinse tijd kon oorspronkelijk iedere legerleider die een grote overwinning op het slagveld behaalde, worden beloond met een triomftocht. Soldaten toonden trots hun buit en hun gevangenen aan het volk van Rome. Zo sleepte consul Aemilius Paulus na de overwinning in de Derde Macedonische Oorlog de laatste Macedonische koning Perseus door de straten. De Fransman schilder Carle Vernet vereeuwigde de gebeurtenis in 1789. Na de regeerperiode van Augustus waren triomftochten voorbehouden aan Romeinse keizers.

Consul Aemilius Paulus sleept Macedonische koning door de straten van Rome. Schilderij door Carle Vernet

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

2. Na de val van het West-Romeinse Rijk werden in dit deel van de wereld geen triomftochten meer gehouden. Terwijl in het Oost-Romeinse Rijk de traditie wel bleef bestaan, ontstond er in middeleeuws West-Europa een vertekend beeld van. Deze vijftiende-eeuwse visie op de zevende-eeuwse triomftocht van de Byzantijnse keizer Heraclius is hiervan een goed voorbeeld. Alle militaire elementen zijn verdwenen en vervangen door religieuze uitingen, zoals het ophijsen van het herwonnen Ware Kruis.

3. Ook buiten Europa toonden heersers hun macht graag met militaire optochten. De Mogolkeizers in India lieten zich door legereenheden naar de moskee begeleiden. Deze afbeelding toont soldaten in een processie van keizer Akhbar II (1760-1837).

4. China kent een lange geschiedenis van militaire optochten en troepeninspecties. Het terracottaleger is daarvan een wereldberoemd voorbeeld. Deze tekening laat een parade zien tijdens de regeerperiode van keizer Qianlong (1735-1796), een telg uit de Qing-dynastie. Deze familie maakte intensief gebruik van militaire rituelen.

5. De linie-formatie raakte in Europa in gebruik door de ontwikkeling van het musketgeweer. Om het wapen efficiënt te gebruiken was het noodzakelijk dat de schutters dicht bij elkaar en in gelid oprukten. De oefening werd populair als kijkvermaak, en heersers gingen grootschalige parades houden. Pruisen liep voorop in het perfectioneren van de dril en gaf internationaal de toon aan. De Pruisische invloed is goed zichtbaar op dit schilderij van Alexander Pock van een parade van het Oostenrijkse leger in Wenen, circa 1896.

6. In 1871 versloegen de legers van Pruisen en andere Duitse vorstendommen het Franse Tweede Keizerrijk. Om de winst te vieren en de Fransen te vernederen hielden de Duitsers een militaire parade in Parijs. Een van de plaatsen waar zij langstrokken was de Arc de Triomphe, waarvan de bouw in 1806 was begonnen om de overwinning van Napoleon I bij Austerlitz te vieren.

7. Japan moderniseerde snel na de val van het shogunaat in de negentiende eeuw. Deze tijd staat in de geschiedenis van het eilandenrijk bekend als de Meiji-periode. Destijds nam Japan veel militaire gebruiken over uit het Westen, waaronder het houden van parades. De hier getoonde parade werd in 1889 geschilderd.

8. De ganzenpas is een typische manier van paraderen, met hoog opgeheven en gestrekte benen. De pas (Stechschritt) werd in voor het eerst ingevoerd in achttiende-eeuws Pruisen en wordt tegenwoordig vooral geassocieerd met de Wehrmacht van Adolf Hitler. Op deze foto marcheren Duitse soldaten door de straten van het bezette Warschau, op 5 oktober 1939. Tegenwoordig is de ganzenpas nog te zien in Rusland. Vooral bij plechtige ceremonies weten Russische soldaten hun benen tot ongelooflijke hoogtes op te heffen. Bron: Wikicommons/Bundesarchiv.

9. Het Rode Plein in Moskou is misschien wel het bekendste paradeterrein ter wereld. Sovjetleider Jozef Stalin liet in de jaren dertig het plein verbreden, zodat zo veel mogelijk soldaten, tanks en andere voertuigen tegelijkertijd over de keien konden denderen. Parades werden gehouden op belangrijke dagen op de Sovjetkalender zoals 1 mei, Dag van de Arbeid, en 9 mei, Overwinningsdag. Voor Poetin is de jaarlijkse optocht op 9 mei nog steeds een belangrijke bevestiging van zijn macht. Hier zien we een parade op 1 mei 1966. Bron: ANP/AFP.

10. In de Verenigde Staten zijn militaire parades niet nieuw. Zo werden de soldaten die tijdens operatie Desert Storm het Irakese leger hadden verslagen, in juni 1991 beloond met een parade in Washington. President George Bush inspecteerde de troepen, die werden aangevoerd door generaal Norman Schwarzkopf. Bron: Wikicommons/NARA.

11.

Elk jaar wordt in Parijs op 14 juli een grote militaire parade gehouden ter herinnering aan de val van de Bastille en het begin van de Franse Revolutie in 1789. In 2017 was Donald Trump op uitnodiging van de Franse president Emmanuel Macron te gast bij dit grootse evenement. Trump was onder de indruk en sindsdien was hij erop gebrand een militaire parade te organiseren in VS. ‘Het was een van de beste parades die ik ooit heb gezien. We zullen moeten proberen het te overtreffen.’ Bron: ANP.

Nieuwste berichten

Dordrecht tijdens de Sint-Elisabethsvloed
Dordrecht tijdens de Sint-Elisabethsvloed
Nieuws

Steden waren ongezond voor middeleeuwse boeren 

Toen het huidige Nederland vanaf de late Middeleeuwen verstedelijkte, nam het aantal mensen met luchtwegproblemen toe. Niet alleen in de stad, maar ook op het platteland. Dat blijkt uit het proefschrift The air we breathe, waarop Maia Casna onlangs in Leiden promoveerde. Casna onderzocht botten uit de periode 470-1850 op sporen van onder meer chronische...

Lees meer
Natuurbeschermers door Kristian Mennen
Natuurbeschermers door Kristian Mennen
Interview

‘Activisten kochten zelf natuurgebieden om ze te beschermen’

Tussen 1930 en 1960 stagneerde de natuurbescherming in Nederland. Door verschillende crises en de Tweede Wereldoorlog was de Nederlandse natuur onderaan de politieke agenda beland. In Natuurbeschermers beschrijft natuurhistoricus Kristian Mennen activisten die zich niet uit het veld lieten slaan en aandacht bleven vragen voor de Nederlandse flora en fauna.  Wanneer kwam er aandacht voor...

Lees meer
Troepen van Hamas
Troepen van Hamas
Artikel

Israël financierde Hamas: de vijanden hadden elkaar nodig

Rechtse Israëlische politici en Hamas hebben elkaar groot gemaakt, schrijft journalist Maurice Blessing. Beide partijen hadden elkaar jarenlang nodig om aan de macht te blijven. Tot voor kort ondersteunden Israëlische regeringen Hamas daarom zelfs financieel. Toen Israël in 1967 de Westoever en Gazastrook veroverde, besloot het de Moslimbroederschap te steunen, een antikoloniale beweging die zich...

Lees meer
Presentatie van het nieuwe nationaal embleem van Syrië
Presentatie van het nieuwe nationaal embleem van Syrië
Artikel

Syrië verwijst met hernieuwd symbool naar legendarische veldslag

Nu dictator Bashar al-Assad is verjaagd, presenteert Syrië een herontwerp van het nationale symbool: een gouden adelaar. Daarmee wil interim-president Ahmed al-Sharaa ‘een brug slaan tussen het verleden en de toekomst’. Met de adelaar verwijst hij naar een beroemde slag in 634 toen moslims de Byzantijnen versloegen en Damascus veroverden. Aan het begin van de...

Lees meer