Home Parijs

Parijs

  • Gepubliceerd op: 18 juni 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Maarten van Rossem
  • 2 minuten leestijd

Zestig jaar geleden, op 25 augustus 1944, werd Parijs na vrij omvangrijke straatgevechten bevrijd. Op die dag waren er alleen maar Franse troepen in de stad en Charles de Gaulle, de leider van de Vrije Fransen, verklaarde voor het stadhuis dat de stad in opstand was gekomen en zichzelf had bevrijd, daartoe geinspireerd door ‘het eeuwige Frankrijk’.

Het was een prachtig moment, maar met de werkelijkheid had het natuurlijk niets te maken. Frankrijk werd dat jaar bevrijd door de Amerikanen en de Engelsen, en die hadden goedgunstig toegestemd in een Franse bevrijding van de hoofdstad, omdat die strategisch niet van grote betekenis was en niet werd verwacht dat de Duitse bezetters zich fel zouden verdedigen. De volgende dag stroomden Amerikaanse troepen de stad binnen. Ondanks zijn retoriek over het eeuwige Frankrijk was De Gaulle zich scherp bewust van de werkelijke militaire verhoudingen. Hij heeft het de Amerikanen en de Engelsen nooit vergeven dat zij degenen waren die hem in staat stelden voor het Parijse stadhuis te spreken over het herstel van de Franse glorie.

De bevrijding van Parijs werd ook elders in de wereld met enthousiasme gevierd. Niet omdat de hoofdstad van Frankrijk was bevrijd, maar omdat de intellectuele en culturele hoofdstad van de wereld was bevrijd. De grote Franse Revolutie was in de aanvang een Parijse Revolutie, en ook de echorevoluties van 1830, 1848 en 1871 waren Parijse Revoluties.

De termen en vormen van de moderne politiek zijn grotendeels in Parijs uitgevonden. Vanaf de vroege negentiende eeuw was Parijs de stad waar de avant-garde van de westerse cultuur zich verzamelde: een laboratorium voor de ontwikkeling van artistieke en literaire ideeën waar iedereen met creatieve ambities op z’n minst een paar jaar moest hebben gewoond.

Opmerkelijk was dat Parijs het culturele centrum van de wereld bleef ook nadat in 1870 duidelijk was geworden dat Frankrijk niet langer de dominante Europese mogendheid was. Achteraf moeten we concluderen dat de Duitse bezetting van Parijs in 1940 het begin van het einde betekende voor de stad als culturele hoofdstad van de wereld.

Na de bevrijding van Parijs in 1944 zou langzaam duidelijk worden dat de avant-garde was verhuisd naar de overzijde van de oceaan. Er gingen in de late jaren veertig en de jaren vijftig nog steeds allerlei jonge kunstenaars naar Parijs, maar de stad had zijn eminente positie verloren aan de nieuwe wereldmetropool: New York.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer