Home Omstreden geschiedenislessen voor Franse leerlingen

Omstreden geschiedenislessen voor Franse leerlingen

  • Gepubliceerd op: 14 jul 2009
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Olivier van Beemen/ Parijs

‘Terroristen zijn gefrustreerde verzetsstrijders tegen de heersende wereldorde.’ En: ‘De Franse expansiedrift had vooral positieve gevolgen voor de gekoloniseerde landen.’ Deze controversiële stellingen zijn te vinden in geschiedenisboeken op scholen in Frankrijk.

Journaliste Eve Bonnivard en docente geschiedenis Barbara Lefebvre schreven het boek Elèves sous influence (‘Leerlingen onder invloed’). Daarin onderzochten ze hoe geschiedenisboeken voor scholieren het actuele moslimterrorisme verklaren. Ze kwamen tot de schrikbarende conclusie dat dat gepresenteerd wordt als een hevige vorm van anti amerikanisme en niets meer. De aanslagen van 11 september zouden een reactie zijn op de Amerikaanse hegemonie. Voor de handboeken zijn de totalitaire denkbeelden van fanatieke moslims irrelevant.

De auteurs citeren het lesboek Magnard, dat terrorisme definieert als ‘het wapen van de zwakken, die de kracht ontberen de grote macht frontaal aan te vallen en zodoende hun toevlucht zoeken in destabilisering, door middel van aanvallen op symbolische doelen’.

Voor de schrijfsters is duidelijk dat de geschiedenisboekjes de Verenigde Staten aanwijzen als hoofdschuldige van de problemen in de wereld. Volgens de schoolboeken is het antiglobalisme een poging tot heldhaftig verzet, met als icoon de Franse boerenleider José Bové, die de protesten tegen McDonald’s leidde. Niet toevallig, want zoals bekend zijn de Fransen zelf ook niet vies van anti amerikanisme.

Een tweede kwestie die het Franse geschiedenisonderwijs bezighoudt is het kolonialisme. Dit jaar nam het Franse parlement met een rechtse meerderheid een wet aan die het schoolboeken verplicht om de positieve gevolgen van de Franse aanwezigheid in de koloniën te erkennen, vooral in Noord Afrika. De Algerijnse president Abdelaziz Bouteflika sprak boos van revisionisme en negationisme, twee beladen termen die vaak worden gebruikt voor ontkenning en bagatellisering van de holocaust.

Geschiedenisleraren, merendeels links georiënteerd, tonen zich verontwaardigd over de wet. Ze vinden het belangrijk om ook te wijzen op de negatieve effecten. Daarnaast vinden ze dat de regering zich niet moet bemoeien met de inhoud van de historische handboeken. De linkse krant Libération maakte zelfs een vergelijking met de ‘officiële geschiedenis’ van China, waar de staat ook bepaalt wat wel en wat geen nuttige stof is voor de leerlingen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Jachtscène uit het veertiende-eeuwse Livre de chasse
Jachtscène uit het veertiende-eeuwse Livre de chasse
Historische sensatie

Theo Spek: ‘Opeens stond ik in een middeleeuws bos’

Landschapshistoricus Theo Spek wilde weten hoe het Nederlandse bos eruitzag in de Middeleeuwen. Hij vond een voorbeeld in Engeland. ‘Het was precies zoals ik me had voorgesteld.’  Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?   ‘Ja, en die ervaar ik allereerst in het landschap zelf. Bij archiefvondsten voel ik als landschapshistoricus soms ook...

Lees meer
Shaka Zulu
Shaka Zulu
Artikel

Zoeloeheerser Shaka was de koning van de intrige

Shaka, de machtige koning van de Zoeloes, vertrouwde niemand. Zelfs niet zijn eigen verwanten. En gelijk had hij. Want verraad, samenzwering en moord liepen als een rode draad door de familie.   Waarom had Shaka, de legendarische koning van de Zoeloes, geen kinderen? Dit raadsel heeft vooral westerse historici lang beziggehouden. Aan vrouwen had hij immers...

Lees meer
Roosevelt spreekt zich uit tegen de NEutrality Act in 1939
Roosevelt spreekt zich uit tegen de NEutrality Act in 1939
Artikel

Trump verkoopt wapens voor Oekraïne, maar hij is geen tweede Roosevelt 

De Verenigde Staten zijn bereid wapens te leveren aan Oekraïne, maar Europa moet ervoor betalen. Dat is de ‘deal’ die president Trump op 14 juli sloot via NAVO-chef Mark Rutte. De deal heeft iets weg van de cash-and-carry-afspraken die president Franklin Delano Roosevelt in 1939 maakte met Groot-Brittannië. Maar wat op het eerste gezicht op...

Lees meer
Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer