Home Moskou wil boek Katyn sluiten

Moskou wil boek Katyn sluiten

  • Gepubliceerd op: 26 januari 2011
  • Laatste update 25 mei 2023
  • Auteur:
    Geert Groot Koerkamp
  • 2 minuten leestijd

De betrekkingen tussen Rusland en Polen maken een opmerkelijke bloeiperiode door als gevolg van Russische inschikkelijkheid inzake de kwestie-Katyn. Premier Vladimir Poetin herdacht in april samen met zijn Poolse collega Donald Tusk de slachtoffers van de massamoord op duizenden krijgsgevangen Poolse officieren in 1940 door Stalins geheime dienst.


De vliegramp van drie dagen later bij Smolensk, waarbij de Poolse president Lech Kaczynski omkwam, bracht de partijen nog dichter bij elkaar. Een indrukwekkende film over Katyn van de Poolse cineast Andrzej Wajda was te zien op de Russische televisie en de Russen gaven een groot aantal documenten vrij. Als klap op de vuurpijl nam de doema eind november een resolutie aan waarin werd erkend dat het bloedbad was uitgevoerd ‘in opdracht van Stalin en andere Sovjetleiders’.

Toch blijft Rusland met Katyn in de maag zitten. Daarvan getuigen pogingen het drama te relativeren. Bijvoorbeeld door te benadrukken dat niet alleen de Polen hebben geleden onder Stalin, maar de Sovjetburgers nog veel meer. Poetin zei in april te geloven dat de massamoord in Katyn een vergelding was voor de dood van duizenden soldaten van het Rode Leger in Poolse krijgsgevangenkampen in 1920.

Volgens de premier kwamen in de kampen 32.000 Russische krijgsgevangenen om, ook al heeft gezamenlijk Pools-Russisch onderzoek aangetoond dat het ging om tussen de 16.000 en 20.000 doden. Afgezien daarvan heeft Stalin zich nooit om het lot van de krijgsgevangenen bekommerd. Zij waren wat hem betreft afgeschreven en verdienden niet beter dan in Polen te creperen.

Niettemin: de Russen willen schoon schip maken. ‘We willen dit hoofdstuk afsluiten,’ zei de voorzitter van de doemacommissie voor buitenlandse zaken, Konstantin Kosatsjov, in november.

Maar daarvoor is het nog te vroeg. Op zichzelf prachtig, maar onvoldoende, vindt de Russische mensenrechtenorganisatie Memorial het doemabesluit. Wat nog altijd ontbreekt is een adequate juridische kwalificatie van de misdaad in Katyn. Daarnaast, vindt Memorial, moeten alle verantwoordelijken voor de misdaad met naam en toenaam worden genoemd, moeten de vermoorde Polen worden erkend als slachtoffers van politieke terreur, en moet Rusland de nog resterende geheime documenten inzake Katyn vrijgeven. Pogingen van Memorial om die geheimhouding via de rechter ongedaan te maken zijn vooralsnog mislukt.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Bendeleden in Wilmington
Bendeleden in Wilmington
Artikel

Frederik van Eeden duldde racisme in Amerika

De idealist Frederik van Eeden begon in 1909 een nieuwe landbouwkolonie in de Amerikaanse staat North Carolina. Daarbij kreeg hij hulp van de schatrijke white supremacist Hugh MacRae, die betrokken was bij een racistische staatsgreep. Waarom ging Van Eeden toch met hem in zee?  In 1909 gaat arts, psychiater, schrijver en idealist Frederik van Eeden...

Lees meer
Canadese Week op een Amsterdamse school
Canadese Week op een Amsterdamse school
Artikel

Waarom het experiment om iedereen Engels te leren mislukte

Nederland moest vooruit in Europa. Daarom moest iedereen Engels leren, vond de Arnhemse PvdA-voorman Herman Koch. Het kwam in zijn stad in 1958 tot een experiment op lagere scholen – dat al snel vastliep. ‘Good morning, meneer!’, ‘Good morning, children!’ De begroeting tussen de kinderen van de derde klas van de openbare lagere school aan...

Lees meer
Zicht op Maastricht, 1581.
Zicht op Maastricht, 1581.
Nieuws

Politieke grenzen zorgden voor andere bouwstijl

Huizen in Maassteden als Maastricht, Sittard, Roermond en Venlo vertoonden tussen 1200 en 1600 opvallende verschillen. Die vielen in belangrijke mate samen met de politieke grenzen, zo betoogt Birgit Dukers in haar proefschrift Bouwen langs de Maas, waarop ze onlangs promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. De huidige provincie Limburg was in de late Middeleeuwen...

Lees meer
Tussen de kermiswagens. Schilderij door Otto Eerelman, circa 1900-1918.
Tussen de kermiswagens. Schilderij door Otto Eerelman, circa 1900-1918.
Beeldessay

Woonwagenbewoners hebben liever een huis op wielen

Tienduizenden mensen willen niet in een huis, maar in een woonwagen leven. Dat leidt al eeuwen tot discriminatie en tot strijd met de overheid, die hun vrijheid steevast probeert in te perken.   In Nederland hebben ook altijd mensen gewoond zonder vaste verblijfplaats. In de Middeleeuwen waren dit reizende handelaren of mensen met een specialistisch beroep....

Lees meer