Cabaretier Diederik van Vleuten is bewonderaar van de Britse oud-premier Winston Churchill. Momenteel toert hij door het land met try-outs van Mijn nachten met Churchill. De voorstelling gaat in première op 2 april in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.
Wanneer werd u voor het eerst getroffen door de Engelse staatsman Winston Churchill?
‘Ik heb Churchill van huis uit meegekregen. Mijn vader imiteerde hem regelmatig toen ik de ontvankelijke leeftijd had, tussen mijn twaalfde en vijftiende. Hij kon Winston goed neerzetten.’
Waarom raakte de man u?
‘Mijn ouders kunnen allebei smakelijk over hem vertellen. En altijd met ontroering. Ze zijn geboren in 1930 en 1933. Ze waren kinderen toen de oorlog begon en pubers toen hij eindigde. Churchill was iemand in hun jonge levens. Ze hebben iets van die sfeer en zeker die bewondering aan ons doorgegeven.’
Wat is zijn grootste wapenfeit?
‘Dat hij besloot door te vechten, hoewel alles erop wees dat de kansen op succes bijzonder klein waren. Hij werd premier op de dag dat Hitler zijn Blitzkrieg begon, 10 mei 1940. Wat had hij Engeland te bieden, anders dan zijn beroemde blood, sweat, toil and tears?’
‘Hij stond er toen het nodig was’
Kent het leven van deze held ook tragische aspecten?
‘De tragiek van Churchills uiterst heldhaftige besluit is dat hij daarmee de ondergang van het British Empire heeft versneld. Engeland was zo goed als bankroet na de oorlog. De grootste voorvechter van het Empire stond tevens aan de wieg van de ondergang ervan. Die ondergang was er absoluut ook gekomen zonder Churchill, maar hij is er wel mee verbonden. Een groots drama, een schitterend verhaal van glorie en ondergang.’
Wat beschouwt u als Churchills sterkste punt?
‘Ik denk dat zijn kracht was dat hij door roeien en ruiten ging om zijn doelen te verwezenlijken. Never give in! We’ll shall go on to the end!’
En als zijn zwakste?
‘Zijn kracht was tevens zijn zwakte. Hij was weinig buigzaam en kon als een olifant door de porseleinkast lopen. Tact was niet zijn grootste deugd. Maar juist die mentaliteit kon Engeland zo goed gebruiken toen het er werkelijk om ging. Hoeveel boeken er ook over hem geschreven zijn en nog zullen verschijnen, niemand kan dat betwisten: dat hij er onbuigzaam stond toen het er echt op aankwam.’
Alies Pegtel is historicus en journalist.
Dit artikel is exclusief voor abonnees