Dertig jaar geleden, op 1 april 1976, begonnen twee straatarme jongelui, Steve Jobs en Steve Wozniak, in de spreekwoordelijke garage met een computerfirma die zij Apple noemden. De daaropvolgende dertig jaar introduceerde Apple een reeks innovaties in de computerindustrie. Interessant was daarbij dat Apple die vernieuwingen niet zelf had bedacht en ook niet de firma was die er in zakelijk opzicht het meest van zou profiteren. Apple heeft vooral gefunctioneerd als een doorgeefluik van nieuwe ideeën.
Het eerste product dat Jobs en Wozniak aan de man brachten was een printplaat met schakelingen. De koper moest zelf zorgen voor een kast, een toetsenbord, een monitor en een opslagmedium. Een jaar later lanceerden Jobs en Wozniak de Apple II. Hoewel dit niet de eerste personal computer was, staat buiten kijf dat de Apple II – die er aantrekkelijk uitzag – de eerste personal computer was voor de massamarkt.
Apple was gedurende enige jaren de meest succesvolle producent van personal computers ter wereld en groeide als kool. Door het enorme succes van de Apple II raakte IBM, dat aanvankelijk helemaal niets had gezien in een personal computer, geïnteresseerd in deze nieuwe markt. In 1981 kwam de computerreus met zijn PC, die spoedig de markt voor personal computers zou domineren.
De software voor IBM’s PC werd geleverd door een klein bedrijfje, genaamd Microsoft. IBM had er geen bezwaar tegen dat andere producenten computers bouwden die met de PC compatible waren, en zo werd de PC met Microsofts software de wereldstandaard. Maar innovatief waren deze computers en software allerminst.
De volgende grote innovatiestap zou opnieuw door Apple worden gezet. In het voorjaar van 1979 had Apple besloten een personal computer te bouwen die zowel betaalbaar als extreem gebruikersvriendelijk zou zijn. Bij de personal computers van toen moest de gebruiker namelijk gecompliceerde codes intikken ten behoeve van de simpelste handelingen.
In november 1979 bracht Jobs samen met een van zijn ontwerpers een bezoek aan het onderzoekslaboratorium van de firma Xerox in Palo Alto. Daar was al jaren gewerkt aan software die de personal computer werkelijk gebruikersvriendelijk zou kunnen maken. Basisidee was de zogenoemde graphical user interface: het computerscherm werd gebruikt als een virtueel bureaublad. Daarop konden symbolen worden gemanipuleerd met een muis en vensters worden geopend om werkzaamheden in te verrichten.
Jobs en zijn medewerkers waren perplex. Dit was het antwoord op al hun verlangens. De ideeën van Xerox werden verwerkt in de Macintosh: een elegant computertje met software waar vrijwel iedereen direct mee aan de slag kon dat begin 1984 op de markt kwam. Het blijft overigens een raadsel dat Xerox zijn geweldige ideeën nooit zelf heeft gebruikt en zo simpel heeft laten stelen.
De Macintosh werd goed verkocht, maar was nogal prijzig. De zakelijke markt, als altijd aartsconservatief, zag er niets in. Als Apple bereid was geweest zijn superieure software tegen een kleine vergoeding ook door andere computerproducenten te laten gebruiken, was de software van de Macintosh ongetwijfeld de wereldstandaard geworden. Apple was echter kortzichtig; het verdiende 700 dollar aan een Macintosh en zou slechts zo’n 35 dollar hebben verdiend aan elke verkochte editie van zijn software.
De exclusiviteit van de Mac werd gekoesterd, Microsoft stal van Apple wat Apple van Xerox had gestolen en zo werd Windows, dat qua elegantie nooit heeft kunnen tippen aan de software van de Mac, de software van 95 procent van alle personal computers in de wereld.
De Mac werd een computer voor zonderlingen die wat meer willen betalen voor superieure hard- en software. Daarmee is weer eens bewezen dat het beste product lang niet altijd wint. Het is niet uitgesloten dat het met de iPod net zo afloopt.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
