Home Kolonieman krijgt een standbeeld

Kolonieman krijgt een standbeeld

  • Gepubliceerd op: 17 december 2020
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Teun Willemse
  • 2 minuten leestijd
Kolonieman krijgt een standbeeld

In Frederiksoord komt een standbeeld van Johannes van den Bosch, oprichter van de Koloniën van Weldadigheid en uitvinder van het cultuurstelsel in Indië. Zijn biograaf Angelie Sens ziet niets in het initiatief.

Johannes van den Bosch richtte in 1818 de Maatschappij van Weldadigheid op, die behoeftige stedelingen grond gaf in Drenthe en Overijssel om te ontginnen en zo aan de armoede te ontsnappen. Deze verdienste is voor kunstenares Herma Schellingerhoudt reden om een standbeeld van hem te maken. In museum De Proefkolonie in Frederiksoord werkt zij onder toeziend oog van bezoekers aan een wassen beeltenis. ‘Van den Bosch faciliteerde een nieuw leven voor mensen die niks meer hadden en is daarmee een voorbeeld voor iedereen,’ zegt de kunstenares.

Maar de nalatenschap van Van den Bosch is niet onomstreden. Het belastingsysteem dat hij jaren later als gouverneur-generaal van Nederlands-Indië bedacht en invoerde, het cultuurstelsel, zorgde voor uitbuiting van de Indonesische bevolking. Voor Schellingerhoudt is dit geen beletsel. ‘Juist tijdens de huidige beeldenstorm 2.0 is het belangrijk om dit standbeeld te maken. We zijn geneigd dingen uit het verleden die ons niet aanstaan weg te stoppen, maar we moeten de geschiedenis onder ogen zien.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Ook historicus Angelie Sens is gefascineerd door Van den Bosch en schreef over zijn leven de biografie De Kolonieman, die was genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2020. Toch is zij geen voorstander van een standbeeld. ‘Het interessante aan historische figuren is hun dynamische verleden, maar die dynamiek wordt hierdoor versteend.’ Sens gelooft überhaupt niet in het nut van standbeelden. ‘Het is een negentiende-eeuws concept.’

De gemeente Westerveld, waar Frederiksoord in ligt, laat weten dat er breed erfgoedoverleg wordt gevoerd met de provincie en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de plaats waar het standbeeld moet komen te staan. Het is nog niet duidelijk of er uitleg komt over de historische context waarin Van den Bosch handelde, bijvoorbeeld in de vorm van een plakkaat of QR-code.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 1-2021

Nieuwste berichten

De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

De spanningen tussen kernmachten India en Pakistan liepen in de afgelopen week hoog op. Het conflict over het grensgebied Kashmir stamt uit 1947, het jaar van de opdeling van Brits-Indië. Die ging gepaard met gruwelijkheden en geweld: goede buren werden plotseling elkaar aartsvijanden. Begin juli 1947 arriveerde de Britse advocaat Cyril Radcliffe in een snikheet...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In 1945 viert de Sovjet-Unie voor het eerst de overwinning op nazi-Duitsland met een grote parade. Sindsdien is de betekenis van de wapenschouw op 9 mei verschillende keren veranderd. Tegenwoordig moet die militaire parade in Moskou vooral de oorlog in Oekraïne en het regime van president Vladimir Poetin legitimeren. ‘Ter gelegenheid van de overwinning op...

Lees meer
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Interview

‘De Top 40-hitlijsten van Radio Veronica waren heilig’

Pophistoricus Leo Weijers (1959) is van jongs af aan gefascineerd door Radio Veronica. Als een ode aan de verdwenen zeezender schreef hij er een boek over. ‘Veronica was een bron van inspiratie voor latere radiomakers.’ Op 15 oktober 1959 werd de Vrije Radio Omroep Nederland (VRON) tijdens een vergadering van vrije radiohandelaren opgericht. De pioniers...

Lees meer
Still uit The promise
Still uit The promise
Recensie

Papoea’s werd niets gevraagd

De documentaire 'The Promise' blikt met archiefbeelden en interviews terug op het lot van de Papoea’s als speelbal van geopolitieke krachten.

Lees meer