De Kim-dynastie houdt Noord-Korea in zijn greep

Kim Jong-Un volgde in 2011 zijn zieke vader Kim Jong-Il op als leider van Noord-Korea. Daarmee is de macht nog steeds in handen van de Kim-dynastie, die begon met grootvader Kim Il-Sung (1912-1994). Hij vormde Noord-Korea na de oorlog om tot de ultieme stalinistische arbeidersstaat en wordt nog altijd vereerd als een god.

De liefde van de Noord-Koreanen voor de stichter van hun staat is zo groot dat hij ondanks zijn dood in 1994 nog altijd officieel president is. Kim Il-Sung werd in 1912 geboren als Kim Song-ju in een dorpje nabij Pjongjang. Zeven jaar later verhuisde de familie naar het Chinese Mantsjoerije, waar Kim Chinees onderwijs volgde. In 1931 werd hij lid van de Chinese Communistische Partij, en hij groeide uit tot een beruchte guerrillastrijder in Mantsjoerije en Korea, dat destijds in handen was van Japan.

Kim wijzigde zijn naam in Il Sung, dat ‘een ster’ betekent. Volgens latere Noord-Koreaanse propaganda stal hij als een Robin Hood van de rijken om de armen te helpen. Maar Kim dankte zijn bekendheid eerder aan zijn meedogenloosheid. Als zijn eisen niet werden ingewilligd, ontvingen de lokale landbezitters eerst de afgesneden oren van hun ontvoerde gezinsleden, en als dat niet hielp hun hoofden.

Kim zou later beweren dat hij al in 1934 het Koreaanse Revolutionaire Volksleger had opgericht. Maar dat was niet het geval. Zijn driehonderd man sterke guerrilla maakte slechts deel uit van het Chinese communistische leger. In 1941 vluchtte Kim met zijn bende de Sovjet-grens over, waar hij als kapitein van het Rode Leger in het Verre Oosten ging dienen.

Het was niet Kim met zijn bevrijdingsleger, maar het Sovjetleger dat de Japanse bezetter verjoeg uit het noordelijke deel van Korea, boven de 38ste breedtegraad. Pas een maand later werden Kim en enkele van zijn guerrilla’s door het Russische marineschip de Poegatsjov in Korea afgezet. Het weerhield Kim er niet van achteraf te claimen dat hij eigenhandig de jappen uit Noord-Korea had verdreven.

Bij toeval werd hij hoofd van de tijdelijke Noord-Koreaanse regering. De Sovjets vertrouwden de plaatselijke Koreaanse communisten niet. Bovendien waren de meesten van hen naar de hoofdstad Seoul vertrokken om daar met de Amerikanen te onderhandelen, in de veronderstelling dat Korea één land zou blijven.

Kim had in het verleden zijn loyaliteit bewezen en de Sovjets hadden hem zelf militair opgeleid. Door tweehonderd van zijn uiterst loyale guerrillastrijders op belangrijke posten bij politie, leger en veiligheidsdiensten te benoemen, slaagde Kim erin zijn macht te consolideren. Zolang hij deed wat Moskou hem beval, had hij weinig te vrezen. Desondanks kreeg hij te maken met binnenlandse oppositie.

Om zijn macht te behouden voerde Kim op het tweede partijcongres in maart 1948 zuiveringen door. Hij beschuldigde plaatselijke communisten van collaboratie met de Japanse bezetter. Kims slachtoffers ‘bekenden’ snel en gaven ‘fouten’ toe waarvan ze niet eens werden beschuldigd. Ze werden geëxecuteerd of verdwenen met hun familie in strafkampen.

De onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie over een herenigd Korea raakten in oktober 1947 in een impasse. Zuid-Korea noemde zichzelf voortaan de Koreaanse Republiek en in reactie daarop riep Kim de Noord-Koreaanse Volksrepubliek uit. Hij eiste daarbij het hele Koreaanse schiereiland op.

Hiermee was een van de hardnekkigste en langdurigste Koude Oorlog-conflicten geboren. Met hulp van Moskou bouwde Kim een eigen leger op, dat twee keer zo groot was als dat van het zuiden.

Kim streefde naar een snelle militaire verovering van het zuiden. Dat zou zijn binnenlandse machtspositie versterken en zijn kwakkelende economische tweejarenplan vlot kunnen trekken. Het bergachtige noorden was weliswaar rijkelijk bedeeld met grondstoffen, maar de landbouwgronden lagen in het zuiden. Op 25 juni openden Noord-Koreaanse troepen het vuur op het zuiden. Kims twee keer zo grote leger stond binnen de kortste keren in Seoul posters te plakken van Stalin en Kim Il-Sung.

Door de Korea Oorlog (1950-1953) ontstond een van de grootste misverstanden uit de Koude Oorlog. Washington dacht dat Stalin achter de Zuid-Koreaanse invasie zat, maar dat was niet het geval. De Sovjet-Unie en China raakten weliswaar bij de oorlog betrokken, het idee en het initiatief kwamen van Kim Il-Sung zelf.

De Amerikanen bombardeerden Noord-Korea volledig in puin, bezetten Pjongjang en joegen Kims troepen naar de Chinese grens. Uiteindelijk schoot niet Stalin, maar Mao Kim met ‘Chinese vrijwilligers’ te hulp. Nadat er meer dan een miljoen doden waren gevallen, kwamen de gevechten tot stilstand rond de 38ste breedtegraad. Kim was niets met zijn actie opgeschoten. In 1953 kwam het tot een wapenstilstand. Maar de vrede werd nooit getekend, zodat Noord- en Zuid-Korea tot op de dag van vandaag officieel nog altijd met elkaar in oorlog zijn.

Kim had de oorlog verloren. Maar dankzij zijn guerrilla-instinct wist hij zijn nederlaag om te buigen in een versterking van zijn binnenlandse positie. Kim bleef verkondigen dat de Amerikanen de aanval waren begonnen en dat Noord-Korea de oorlog had gewonnen. In 1953 mislukte een staatsgreep tegen hem. De daders werden na een showproces, waarin zij alles wat hun ten laste werd gelegd bekenden, geëxecuteerd.

Toch was Kims positie nog niet veilig. In juli 1956 onthulde partijvoorzitter Nikita Chroesjtsjov op het twintigste partijcongres in Moskou de misdaden van zijn voorganger Stalin en veroordeelde hij diens persoonscultus. Een maand later werd Kim tijdens een bijeenkomst van het Noord-Koreaanse Centraal Comité door tegenstanders een stalinistische regeerstijl verweten. Er werd een collectief leiderschap geëist, zoals in de Sovjet-Unie. Kim reageerde met een intimiderende scheldkanonnade. Vier leden vluchtten daarop in paniek naar China. De overige tegenstanders werden door Kim ‘gezuiverd’.

In 1958 verliet de laatste ‘Chinese vrijwilliger’ Korea. Vanaf dat moment was Kim weer volledig baas in eigen land. De economie draaide wonderbaarlijk goed. Het bruto nationaal product per hoofd bedroeg 300 dollar, terwijl dat in Zuid-Korea maar 90 dollar was. Kim had dan ook zijn uiterste best gedaan om het maximale uit zijn bevolking te persen. Hij bezocht boerderijen en fabrieken om zijn arbeiders harder en efficiënter te laten werken.

Hij wilde een nieuwe, communistische mens creëren die hard werkte uit liefde voor zijn leider in plaats van voor een geldelijke beloning. Kim voerde hiervoor een landelijke campagne genaamd Chollima, die verwees naar een mythologisch vliegend paard. Symbolisch voor het Noord-Koreaanse economische wereldwonder was de productie van een eigen tractor in de Kumsong- tractorfabriek aan de hand van uit de Sovjet-Unie gestolen blauwdrukken. Helaas functioneerde het werktuig alleen in de achteruitversnelling; vooruitrijden kon de tractor in eerste instantie niet.

Het vierde partijcongres, in september 1961, werd door Kim uitgeroepen tot ‘het congres der overwinnaars’. De geliefde leider had voor Korea een eigen filosofie bedacht: Juche. In tegenstelling tot wat Kim wilde doen geloven, was de Juche een uit nood geboren praktische maatregel in plaats van een briljante ingeving. Dat verklaarde Hwang Jang-Yop, de voormalige minister van Ideologie en architect van ‘de Juche-filosofie’, in 1997 na zijn vlucht naar Zuid-Korea.

De Juche is een extreme vorm van autarkie en xenofobie, met paranoïde trekken. Zij werd in het leven geroepen toen Kim in de problemen kwam nadat hij de steun van Rusland en China had verloren. In Rusland had onder Chroesjtsjov de destalinisatie ingezet en China werd geteisterd door de Culturele Revolutie. In Bejing zagen ze Kim als een in luxe levende, vadsige bourgeois.

Kim liet zich voortaan suryong of ‘opperste leider’ noemen, een titel die voorheen aan Lenin en Stalin was voorbehouden. Nu de betrekkingen met Moskou en Beijing waren bekoeld, werden de cruciale rol van het Sovjetleger en de Chinese bijdrage aan de Koreaanse oorlog simpelweg uit het nationale geheugen gewist, uit de geschiedenisboeken geschrapt en toegeschreven aan Kims heldendaden. Dit maakt Kim tot een van de grootste geschiedvervalsers uit de twintigste eeuw.

Vanaf eind jaren zestig zakte Noord-Korea steeds verder weg in economische malaise. De defensie-uitgaven slokten een steeds groter deel van het bruto nationaal product op en stortten de bevolking in diepe armoede. Kims politieke macht steunde zwaar op zijn loyale militairen, wier invloed steeds meer toenam.

Het hele land werd getransformeerd tot oorlogsmachine. Niet alleen jonge mannen en vrouwen, maar ook kinderen en bejaarden leerden schieten. Er werden schuilkelders gegraven en ondergrondse wapenfabrieken gebouwd, en de bevolking werd nog meer geïndoctrineerd met revolutionaire gedachten en haat voor de kapitalistische vijand. De armoede, zo loog Kim zijn bevolking voor, was het resultaat van de Amerikaanse ‘bezetting’ van Zuid-Korea. Een imperialistische overwinning zou de Noord-Koreaanse bevolking tot kapitalistische slavernij brengen.

Kim wist ondertussen heel goed dat een nieuwe aanval op Zuid-Korea militaire zelfmoord zou betekenen. Hij veranderde daarom van tactiek: hij probeerde een communistische opstand in het zuiden te ontketenen door militaire provocaties. Noord-Koreaanse guerrilla’s staken met regelmaat de grens over om in Zuid-Korea aanslagen te plegen of mensen te ontvoeren.

De Amerikanen ontdekten tunnels onder de gedemilitariseerde zones die groot genoeg waren om er met militaire voertuigen doorheen te rijden. Enkele Amerikanen die in de zone op wacht stonden, werden met hakbijlen afgeslacht. Begin jaren zeventig ging Kim de dialoog aan met het zuiden over vreedzame hereniging. Kim eiste echter dat het zuiden als communistische staat onder zijn leiding verder zou gaan, waarna het overleg doodbloedde.

In 1972 herschreef Kim de constitutie en liet hij zichzelf tot president kiezen. Kim had de Communistische Partij niet langer nodig om zijn macht te consolideren. Hij gebruikte de partij nog wel om zijn impopulaire zoon Kim Jong-Il, een nietsnut en een rokkenjager, aan de macht te helpen. Dat stuitte echter op grote tegenstand. Daarop zuiverde Kim de partij opnieuw en zond tegenstanders met hun families naar werkkampen. De Noord-Koreaanse leider maakte daarmee een begin met een unicum in de communistische wereld: dynastieke opvolging.

De armoede weerhield Kim er niet van een leven in luxe te leiden en van de bevolking een aan het absurde grenzende verering te eisen. Overal verschenen Kims portretten en er werden duizenden monumenten gebouwd. Daar kwamen in de jaren tachtig een twintig meter hoge, met goud versierde bronzen standbeeld, een op het Washington Monument gelijkend honderdvijftig meter hoge uit steen opgetrokken Juche-toren en een Arc de Triomphe bij – beide uiteraard groter dan de westerse originelen. Meer dan honderd paleisachtige villa’s werden voor de ‘geliefde leider’ uit de grond gestampt.

Samen met zijn zoon kon Kim permanent beschikken over de speciaal voor hem in het leven geroepen Gelukzaligheids- of Bevredigingstroepen – duizenden op schoonheid geselecteerde onvrijwillige Noord-Koreaanse ‘callgirls’ van tussen de 15 en 22 jaar.

De hongerige bevolking leed dan wel een treurig bestaan, nog erger gesteld was het met de ongeveer 200.000 Noord-Koreanen die niet in de pas liepen. Zij werden ‘opgevangen’ in de daarvoor naar Siberisch model opgezette werkkampen.

Misdaden als het lezen van buitenlandse kranten, het neuriën van Zuid-Koreaanse popmuziek of andersoortige beledigingen van het regime waren voldoende voor een enkele reis naar de Noord-Koreaanse goelag. Indien de kampbewoners niet vanzelf bezweken, hielpen bewakers deze ‘staatsvijanden’ een handje door hen in te zetten als doelwit bij schietoefeningen of als proefkonijn voor het testen van chemische wapens.

In 1980 wees Kim zijn zoon Jong-Il officieel aan als opvolger. Tijdens het zesde partijcongres in dat jaar was alle oppositie tegen dit besluit weggezuiverd en werd Jong-Il secretaris van de partij, politbureaulid, lid van het Centraal Comité en van de militaire commissie van de partij.

In dezelfde periode trad Noord-Korea het nucleaire tijdperk binnen met hulp van Rusland en China. De betrekkingen met de Sovjet-Unie waren verbeterd en de Culturele Revolutie in China was inmiddels uitgedoofd. Met Russische hulp kon Noord-Korea in de plaats Yongbyon een nucleaire reactor bouwen. In 1989 zinspeelde Kim erop dat zijn land de technologie bezat om kernwapens te maken.

Eind jaren tachtig verergerden de economische problemen. De Sovjet-Unie en China eisten voortaan harde valuta in ruil voor goederen. De export van marktonwaardige Noord-Koreaanse producten naar de twee communistische broederlanden nam daardoor drastisch af. Niet lang daarna stortte het communisme in Oost-Europa en de Sovjet-Unie ineen. Nagelbijtend zag het Noord-Koreaanse communistische regime toe hoe de Roemenen hun leider Nicolae Ceauşescu uit een van zijn weelderige paleizen sleepten om hem samen met zijn vrouw te executeren. Stond Noord-Korea dit lot ook te wachten?

Begin jaren negentig stortte de Noord-Koreaanse economie in. Tot overmaat van ramp volgden er ook misoogsten, waardoor de bevolking bij gebrek aan rijst gedwongen werd gras en gebakken boomschors te eten. Stroom was er nog slechts enkele uren per dag en de watervoorziening stagneerde. Terwijl de bevolking crepeerde, baadde de inmiddels tot ‘Generalisimo’ uitgeroepen Kim in luxe en slokte het Noord-Koreaanse leger – een van de grootste ter wereld – een aanzienlijk deel van ’s lands bnp op.

Kim Il-Sung, die al jaren door het leven ging met een kolossale tumor in zijn nek, voelde in 1993 zijn krachten afnemen. In dat jaar droeg hij de leiding van de nationale defensiecommissie over aan Kim Jong-Il.

In juni 1994 beloofde Kim na bemiddeling van de voormalige Amerikaanse president Jimmy Carter zijn nucleaire programma te bevriezen. Ook stemde hij in met een topontmoeting tussen beide Korea’s eind juli in Pjongjang. Kims ware intenties zijn onbekend. ‘De zon van de natie’ overleed op 8 juli 1994 onder verdachte omstandigheden. De oude Kim zou zijn gestorven aan een hartaanval tijdens een ruzie met zijn zoon Jong-Il.

Volgens Noord-Koreaanse media raakten zelfs de natuur van slag door de dood van Kim Il-Sung: vogels hielden zich verdrietig op rond Kims standbeelden. Drie dagen lang huilden de Noord-Koreanen hysterisch – deels omdat ze geacht werden dit te doen en deels uit een semi-religieus besef dat hun ‘goddelijke’ leider er niet meer was. Jong Il vond drie dagen hysterisch huilen echter wat te kort en bepaalde dat er elke dag mensen verplicht bij zijn vaders standbeeld moesten staan treuren. Degenen die niet genoeg huilden, werden uiteraard gestraft.

De dode Kim kan tevreden zijn over zijn opvolger Jong-Il, die secretaris-generaal van de Koreaanse Arbeiderspartij en voorzitter van de Nationale Defensiecommissie werd. Hij hield het hongerige schijnrijk van zijn vader in stand om de simpele reden dat hij anders de macht verliest. Inmiddels is zijn zoon Kim Jong-Un benoemd tot leider.

Het merendeel van de Noord-Koreaanse bevolking is er nog altijd van overtuigd dat Zuid-Korea in 1953 de oorlog begon. Ook verkeren de Noord-Koreanen in de veronderstelling dat hun land elk moment kan worden aangevallen door een meedogenloze kapitalistische vijand, die eropuit is hen tot slavernij te brengen. Ze vereren nog dagelijks hun Geliefde Grote Leider Kim Il-Sung.