Overlevenden van de Nederlandse militaire aanval op het Indonesische dorp Rawagede in 1947 eisen geld van de Nederlandse staat. Als het aan de lezers van Historisch Nieuwsblad ligt, maken zij weinig kans. Slechts 41 procent van de 390 forumdeelnemers van deze maand reageert positief op de stelling ‘Nederland moet de slachtoffers van de Politionele Acties in Indonesië financieel compenseren’. De meerderheid, 52 procent, is daartegen.
‘Het uitdragen van onze normen en waarden mag niet aan de landsgrens verzanden in slechts retorische prietpraat. Met het Nederlandse vingertje mag ook weleens naar onszelf gewezen worden,’ schrijft H.J.F. Kleijssen. Zoals de meeste voorstanders van de stelling gebruikt hij morele argumenten. ‘Nederland was agressor. Een dorp over de kling jagen is een oorlogsmisdaad,’ aldus A. Tanis. Volgens P. Troost had Nederland zo vlak na de Tweede Wereldoorlog wijzer moeten zijn. ‘Men wist tenslotte wat het betekende om bezet te zijn door een andere macht en slachtoffer te zijn van oorlogsmisdaden.’
Over de vorm van de herstelbetalingen verschillen de voorstanders van mening. F. Evers vindt dat alleen ‘daadwerkelijke slachtoffers en niet hun nazaten’ recht hebben op geld. G. van Hall daarentegen vreest ‘eindeloze procedures over de vraag welk individu welke schade heeft geleden’ en pleit voor een ‘ruimhartige behandeling’ van de aanvragen. J.T. de Heus vindt dat financiële compensatie ten goede moet komen aan een bredere doelgroep ‘in de vorm van ontwikkelingsprojecten of financiële impulsen in de gebieden die van de acties te lijden hebben gehad’.
Ook J. van Eck is vóór schadevergoeding, maar vindt dat ‘niet de conclusie mag worden getrokken dat onze militairen van destijds de schuldigen zijn. Dit waren jongens van 18-20 jaar die gehoorzaamden aan het gezag.’ Bij meer respondenten is dit een gevoelig punt. Volgens P.J. de Visser betekent geld geven aan Indonesische slachtoffers niets minder dan ‘een dolksteek in de rug van al die Nederlanders die toen in opdracht van de regering hun leven in de waagschaal hebben gelegd’.
Veel tegenstanders van schadevergoeding wijzen erop dat van Indonesische zijde net zo goed wreedheden zijn begaan. ‘Hoe staat het met de Bersiapmoorden? Ik heb er moeite mee als de schuld eenzijdig bij Nederland komt te liggen,’ schrijft A. Jeurissen. En K. van der Weert laat weten: ‘Als de Nederlandse militairen er niet waren geweest, dan waren mijn familieleden uitgemoord en met hen vele anderen.’
Sommige respondenten zien de Indonesische strijders niet als vrijheidsstrijders, maar als ‘terroristen’ (J.A. Post) of ‘opstandelingen die zich tegen het wettig gezag keerden’ (W.N. Grimme). Ook volgens I. van Wilsum waren de Politionele Acties legitiem: ‘Indonesië was Nederlands gebied, de regering verdedigde haar rechten.’
Verder blijkt bij velen een zekere moeheid als het gaat om het inlossen van schuld van voorbije generaties. ‘Dat soort zaken had kort na het gebeuren geregeld moeten worden en niet zoveel jaar na dato,’ vindt V.C. Wikaart-Derkzen. Ironische vergelijkingen met oudere ‘ongecompenseerde’ conflicten als de napoleontische oorlogen en zelfs de Vikingaanval op Dorestad zijn niet van de lucht. M.A. van Loon noemt de discussie over schadevergoeding ‘het zoveelste voorbeeld van nationale zelfkastijding’.
De nieuwe stelling gaat over de publicatie van het NIOD-onderzoek Oorlog op vijf continenten, over de impact van de Tweede Wereldoorlog op landen als Marokko, Turkije, Suriname en de Antillen.
Staatssecretaris Bussemaker wil de resultaten gebruiken om allochtonen meer te betrekken bij de jaarlijkse herdenkingen. U kunt hierover meer lezen in het nieuwsbericht op de volgende bladzijde. De stelling luidt: ‘Het is onzin om de 4 mei-herdenking in te zetten voor de integratie van nieuwe Nederlanders.’
Lezers wier e-mailadres bekend is bij de redactie krijgen op donderdag 13 november een verzoek om aan het forum deel te nemen. Dat kan door te klikken op de link in de e-mail. Andere lezers kunnen vanaf die datum terecht op www.historischnieuwsblad.nl. Wilt u worden opgenomen in ons e-mailbestand, stuur dan een bericht naar redactie@historischnieuwsblad.nl.
‘Nederland moet de slachtoffers van de Politionele Acties in Indonesië financieel compenseren’
Eens: 41%
Oneens: 52%
Geen mening: 7%
Dit artikel is exclusief voor abonnees
