'Ik zal een auto bouwen voor de massa's, beloofde Henry Ford. En hij maakte zijn belofte waar. Een eeuw geleden richtte hij zijn fabriek zo efficiënt in dat de T-Ford in het bereik kwam van veel Amerikanen. Dankzij de lopende band konden miljoenen mensen voortaan snel reizen.
Als William Klann in Chicago Swift’s Slaughterhouse bezoekt, is hij onder de indruk van de manier waarop ze daar hun varkens en koeien uitbenen. Terwijl de karkassen aan een haak door de fabriek worden getrokken, voeren werknemers langs de route steeds één gestandaardiseerde handeling uit. Het gaat efficiënt en razendsnel.
Zo moet de auto-industrie ook gaan werken, zegt Klann tegen zijn baas Henry Ford. Aan het begin van de twintigste eeuw zetten specialisten iedere auto individueel in elkaar en dat maakt de productie erg duur. Dat kan allemaal veel slimmer, vindt Klann, en zo komt het dat vanaf 1913 de T-Fords in hoog tempo uit een assemblagelijn rollen. Voortaan bepaalt de lopende band het werktempo en vervult iedere werknemer precies zijn voorgeschreven taak.
Bij Ford staat nu alles in het kader van de kostenefficiëntie. Vandaar ook dat de directeur besluit dat klanten voortaan hun auto ‘in alle kleuren kunnen bestellen, zolang het zwart is.’ Zwarte verf is relatief goedkoop, duurzaam en droogt snel. De productie schiet omhoog. Van ongeveer 70.000 auto’s in 1912 naar 170.000 in 1913 en ruim 2 miljoen in het piekjaar 1923.
Ford heeft een gok genomen, want de nieuwe productielijn betekent een enorme investering. Maar het werkt en al snel volgen andere fabrieken hem na – al zal het duren tot na de Tweede Wereldoorlog voordat de lopende band alomtegenwoordig is. Door de nieuwe, 'wetenschappelijke’ manier van werken, daalt de prijs van auto’s dramatisch.
Bij de introductie in 1908 kost de T-Ford 850 dollar, maar in de jaren ’20 is hij al te koop voor 260 dollar. Zo komt de auto binnen het bereik van de middenklasse.
De 15 miljoen ‘Tin Lizzies’ die Ford in totaal produceert, worden goed verkocht. De T-Ford wordt ‘the car that put America on wheels’. Met zijn motor van 20 pk brengt hij vaart in het leven van grote aantallen Amerikanen, want de auto haalt wel 70 kilometer per uur. De snelle twintigste eeuw is begonnen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
