Mediahistoricus Huub Wijfjes, verbonden aan de masteropleiding journalistiek van de Rijksuniversiteit Groningen, kreeg van de VARA het verzoek de geschiedenis van de omroep te schrijven. Dat moet uitmonden in een multimediaal project over het roemrijke verleden van de rode vereniging.
Mediahistoricus Huub Wijfjes (1956) zal zich vanaf de zomer drie jaar vol enthousiasme storten op de geschiedschrijving van de VARA. Op initiatief van de omroep zelf dit keer – Wijfjes was in allerlei vormen al langer met de geschiedenis van de omroep bezig. Hij wijdde er een groot deel van zijn proefschrift over radiocensuur aan, en ook in zijn vorig jaar verschenen Journalistiek in Nederland 1850-2000 was veel plaats voor omroepgeschiedenis, waarin de VARA af en toe een belangrijke rol speelde.
Het project moet uitmonden in een ‘klassiek’ boek op basis van archiefonderzoek, maar ook in een website met geluidsfragmenten en beelden. Beeld, geluid en tekst moeten daarbij op wetenschappelijk verantwoorde wijze worden geïntegreerd. ‘Audiovisuele bronnen worden door veel historici niet als volwaardig beschouwd. Ik zie ze als essentieel, zeker voor een onderwerp als de geschiedenis van de VARA.’
Omroepgeschiedenis loopt als een rode draad door de carrière van Wijfjes, al gebeurde dat min of meer toevallig. Hij studeerde sociaal-economische geschiedenis in Leiden, maar kwam terecht op een zeer slechte arbeidsmarkt. Het viel hem na verloop van tijd op dat er over kranten en radio van alles was geschreven, maar niet over omroepgeschiedenis.
‘Dat vond ik bizar, gezien de enorme invloed van de omroepen. Mensen stemmen hun dag er nota bene op af. Mij interesseert vooral de programmering en hoe die te relateren is aan de maatschappelijke en culturele context. Daar komt bovendien nog de spanning bij met de politiek.’
Wat dat betreft zit Wijfjes bij de VARA wel goed. Bij de oprichting van de Vereniging Arbeiders Radio Amateurs in 1925 was de omroep een revolutionaire beweging, die de gevestigde orde omver wilde werpen. Dat viel bij de achterban in goede aarde, maar brede groepen werden er niet mee aangesproken. ‘Dus ging de VARA ook muziek programmeren en bracht ze maatschappijkritiek minder direct, bijvoorbeeld via liedjes van Louis Davids. De vraag hoe je populaire programma’s kunt maken zonder je identiteit te verliezen speelt in de hele VARA-geschiedenis een grote rol.’
Zeer binnenkort opent Wijfjes de website www.huubwijfjes.nl, waar belangstellenden meer over het project kunnen vinden.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
