‘Het is terecht dat het radicale actiewezen uit de jaren tachtig aan de kaak wordt gesteld.’

‘Het is terecht dat het radicale actiewezen uit de jaren tachtig aan de kaak wordt gesteld.’

Anton van Hooff:
‘Wat je nu ziet is een beginnende, nog primitieve historische discussie over de jaren tachtig. Wie was er goed en wie was er fout? Wat dat betreft – en enkel in dat opzicht – doet hij denken aan de discussie die na de Tweede Wereldoorlog werd gevoerd over wie er toen goed en fout was geweest. Pas veel later is het besef gaan leven dat het allemaal veel genuanceerder lag.
Wat volgens mij nu ook meespeelt, is dat de “brave” jongetjes en meisjes van de jaren tachtig – die enkel aan hun carrière werkten en binnen de tijdgeest als achterlijk en fantasieloos werden weggezet – nu hun kans schoon zien om wraak te nemen en achteraf hun gelijk te halen.
Wat je moet vaststellen is dat men in de jaren tachtig over het algemeen het morele gelijk boven het wettelijke gelijk stelde. Als het voor maar “het goede doel” was, dan kon er heel wat. Een inbraak om aan geheime papieren te komen werd in brede kring als een moedige daad beschouwd. Maar er was zeker wel een grens. De aanslagen op de Makro-vestigingen en de woning van de Amsterdamse burgemeester Van Thijn gingen de meeste mensen veel te ver. Dat deed te veel aan de RAF denken.’

Ruth Oldenziel:
‘Ik vind de reacties momenteel erg overdreven. In het geval van Duyvendak was er juist sprake van een reflectie op de jaren tachtig, door een voormalig activist die rekenschap wilde afleggen over zijn verleden. Dit liep echter uit op een politieke afrekening.
Als je radicale groepen uit de jaren tachtig wilt beoordelen, ontkom je er niet aan ze te plaatsen in hun historische context. Maar dat gebeurt nu niet. De huidige afrekeningen gaan voorbij aan het feit dat de verschillende radicale groeperingen voortkwamen uit bredere maatschappelijke bewegingen tegen, bijvoorbeeld, apartheid, kernwapens en woningspeculatie. Zo wordt over het algemeen vergeten dat er in de jaren tachtig niet alleen een grote woningnood was, maar ook veel leegstand. De krakersbeweging heeft een belangrijke rol gespeeld in het onder de aandacht brengen van dit probleem.
Anders dan nu het geval is, was er in de jaren tachtig sprake van een groot maatschappelijk engagement. Het negeren van dit engagement kun je een vorm van historisch revisionisme noemen. Dat dit nu gebeurt, heeft er deels mee te maken dat de jaren tachtig nog niet, zoals de jaren zestig, zijn “gehistoriseerd”. De jaren tachtig is nog te veel een geleefde in plaats van een verleden tijd.’

James Kennedy:
‘Het is een gek Nederlands verschijnsel om af rekenen met complete decennia. Er bestaan hier zogenaamde wegwerptijdperken, waarbij iedereen, zowel links als rechts, zich achteraf distantieert van wat er toen gebeurde. Het valt me ook op dat er over de jaren tachtig wordt gesproken alsof het over een geheel ander tijdsgewricht gaat, waarin totaal andere normen golden. Door op zo’n vervreemdende manier naar de jaren tachtig te kijken krijgen we een vertekend beeld van die periode.
Je kunt – achteraf – natuurlijk makkelijk vaststellen dat linkse actievoerders toen te weinig werden aangepakt. Activisme was in die tijd onderdeel van het politieke bedrijf – op een manier zoals we het nu niet meer kennen – en links activisme werd daarom voor een belangrijk deel vanuit de politiek gedoogd. Maar het is ook zeker zo dat het actiewezen in de jaren tachtig al op zijn retour was. Het beeld van “de activistische jaren tachtig” zoals we dat nu krijgen voorgeschoteld komt dan ook niet overeen met de werkelijkheid.
De afrekening die nu plaatsvindt komt bovendien rijkelijk laat. Het belangrijkste wat we van de huidige “ afrekeningen” kunnen leren, is dan ook dat je kritischer naar de gebeurtenissen in je eigen tijd moet kijken. Dan hoeven anderen dat niet twintig jaar later te doen.’