Deze in een fraaie trommel verpakte dvd-collectie van Amerikaanse makelij vertelt in kort bestek het verhaal van de Eerste Wereldoorlog (en dus niet alleen over de strijd aan het westelijk front, zoals de Nederlandse titel enigszins misleidend suggereert). De makers hebben een aanzienlijke hoeveelheid beeldmateriaal bijeengebracht en het zijn deze zwart-wit filmbeelden die de collectie zo aantrekkelijk maken. Het is daarom bijna jammer dat ervoor gekozen is de algemene geschiedenis van de oorlog te vertellen: het betekent dat de beelden slechts dienen ter ondersteuning van dat grote verhaal, terwijl je als kijker vaak liever verhelderend commentaar bij het filmmateriaal zou hebben gehad.
Die ondersteunende functie van de filmbeelden werkt soms heel goed en soms een stuk minder. Het probleem is enerzijds dat er voor sommige episoden uit de oorlog blijkbaar maar weinig beeldmateriaal beschikbaar is, zodat enkele opnames met enige regelmaat hergebruikt worden, terwijl de makers anderzijds niet altijd even secuur zijn geweest in hun beeldresearch. Zo zien we al in de eerste afleveringen over augustus 1914 gehelmde Britse soldaten, terwijl de helm pas ruim een jaar later werd ingevoerd. Ook wordt niets gezegd over de herkomst van het materiaal: een onderscheid tussen authentieke en voor propagandadoeleinden in scène gezette opnamen blijft bijvoorbeeld achterwege.
De serie is sowieso wat slordig met het geven van relevante informatie. Van kaartjes wordt slechts spaarzaam gebruik gemaakt, terwijl de commentaarstem af en toe wel zeer gedetailleerde beschrijvingen van gevechtshandelingen geeft. Verder is de serie gelardeerd met fascinerende herinneringen van veteranen (de opnamen dateren zo te zien uit de jaren zestig), maar om onduidelijke redenen blijven al deze sprekers volstrekt anoniem.
De grote verhaallijn wordt naarmate de oorlog vordert steeds meer ingeruild voor een bespreking in onderdelen, zo is een van de interessantste episoden geheel gewijd aan de oorlog in de lucht. Het perspectief van de serie is de vertrouwde Angelsaksische invalshoek: Duitsland is verantwoordelijk voor de oorlog en de Amerikanen gaven uiteindelijk de doorslag.
De vijfde dvd bevat bonusmateriaal: een documentaire over een bijeenkomst van veteranen in Ieper (ook hier ontbreekt alle achtergrondinformatie), een informatieve biografie van de Amerikaanse bevelhebber Pershing en een korte geschiedenis van een tijdens de Amerikaanse burgeroorlog opgerichte soldatenkrant.
Paul Moeyes is auteur van Buiten schot. Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog (2001) en De sterke arm, de zachte hand. Het Nederlandse leger en de neutraliteitspolitiek (2006).
De Loopgravenoorlog. 5 dvd’s. House of Knowledge, € 39,99
Schoonheid
Dat damesbladen en glossy’s schoonheidsidealen dicteren is van alle tijden. Corine Rottschäfer, directeur van het eerste professionele modellenbureau in de Benelux en Miss World in 1959, vertelt hoe primitieve trucage met lenzen al in de jaren vijftig, zestig en zeventig miljoenen vrouwen op slinkse wijze een onbereikbaar schoonheidsideaal voorspiegelden. Televisieprogramma Andere Tijden over schoonheidsidealen.
do 7 februari, 21.25 uur, Nederland 2
Staatsmijnen
Half december 1965 kondigde de toenmalige minister van Economische Zaken Joop den Uyl de sluiting van de staatsmijnen aan. Met die beslissing viel het doek voor de Nederlandse kolenindustrie, waar tijdens de hoogtijdagen ruim 55.000 Limburgers werkzaam waren. De zesdelige documentaire Staatsmijnen in Beeld. Mijn verleden voert de kijker met authentieke beelden terug naar werk en leven rond de staatsmijnen Wilhemina, Emma, Hendrik en Maurits in de periode 1902-1975.
De Staatsmijnen in Beeld. Mijn Verleden. 6 dvd’s. Te bestellen via www.staatsmijneninbeeld.nl of www.L1shop.nl, € 44,95
Protestantisme
De EO zendt iedere zaterdagmiddag op radio 5 het programma Nieuw Protestants Peil uit. Het programma, gepresenteerd door historici George Harinck en Wim Berkelaar, besteedt aandacht aan onderwerpen als de plaats van het harmonium in het protestantse gezin van de twintigste eeuw, maar ook aan protestantse geschiedschrijving door historici als Groen van Prinsterer en A.Th. van Deursen. In februari is onder andere Eginhard Meijering, schrijver van Het Nederlands christendom in de twintigste eeuw, te beluisteren.
Nieuw Protestants Peil, za 13.30 tot 14.00 uur, radio 5
Dit artikel is exclusief voor abonnees
