Onder de titel Boeken uit de Kast presenteert het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) de digitalisering van vier series uit de Rijks Geschiedkundige Publicatiën (RGP). Deze reeks telt niet minder dan 450 delen met gepubliceerde documenten en archiefstukken over de geschiedenis van Nederland. Het eerste deel werd uitgebracht in 1905 en momenteel beslaat de bronnenuitgave ruim 25 meter boekenkast.
Het ING is al jaren bezig bronnen te digitaliseren, maar gebruikt nu een nieuw systeem. Het leuke daarvan is dat je online door complete boeken kan bladeren. Alle pagina’s zijn gescand, waardoor de originele opmaak van het boek behouden blijft. Bovendien is het heel gemakkelijk om op trefwoord te zoeken.
Er zijn momenteel vier series digitaal te raadplegen. We kunnen nu lezen wat de Romeinen in Nederland deden, hoe de organisatie van de VOC in elkaar stak en hoe de dekolonisatie van Indonesië tussen 1945 en 1950 verliep. Ook de beleidsadviezen van de arabist Snouck Hurgronje ten aanzien van de inheemse bevolking in Nederlands-Indië zijn na te pluizen, en dat levert een prachtig kijkje op in de gekoloniseerde keuken.
Snouck merkt bijvoorbeeld fijntjes op dat Nederlandse regenten zich niet te veel met godsdienstige zaken moeten bemoeien: ‘Naar mijne bescheiden meening zou den regent minstens het volgende onder het oog te brengen zijn: dat een regent geenerlei recht heeft, eigen godsdienstraden samen te stellen, zich direct met de uitspraken van den raad agama te bemoeien of in het algemeen als hoofd van den godsdienst te fungeeren, daar zijn toezicht zuiver politioneel behoort te zijn.’
Andere digitale publicaties, bijvoorbeeld over Johan van Oldenbarnevelt, de grondwetten in de Bataafs-Franse tijd en de buitenlandse politiek van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog staan nog op stapel.
Deze manier om bronnen te ontsluiten is vooral voor de professionele gebruiker uitermate handig. Maar ook wie gewoon eens in mooie bronnen wil neuzen kan goed terecht. Stel, we willen weten wat men aan boord van een VOC-schip meenam aan proviand. Het trefwoord ‘victualiën’ (proviand) levert heel wat treffers op. Zo lezen we dat ‘de schepen mede worden geprovideert van genoegsaeme quantiteyt brandewijn, om de menschen daardoor, soo veel in ons is, by haere gesontheyt te houden of voor sieckten te behoeden’.
www.inghist.nl/retro
Indische Nederlanders
Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van Indische Nederlanders kan terecht op de nieuwe website IndischHistorisch.nl. Hier vindt de bezoeker informatie over Indische geschiedenis, cultuur en dagelijks leven, en een tijdbalk met de canon van de Indische geschiedenis vanaf het jaar 1500. Iedereen die zijn persoonlijke ervaringen rond de Nederlands-Indische geschiedenis kwijt wil kan op de site teksten, foto’s, filmpjes en geluidsfragmenten plaatsen rond thema’s als repatriëring, oorlog en bersiap, maar ook eetcultuur en voetbal. (TR)
www.indischhistorisch.nl
Amersfoort
De geschiedenis van Amersfoort vanaf 800 komt ruim aan bod op deze website. De site biedt lijsten met bronnen en links naar andere sites voor verdere informatie. Afbeeldingen uit de geschiedenis van de stad zijn te downloaden, van scans van oude brieven, verordeningen, krantenartikelen en plattegronden tot spoorboekjes en hedendaagse foto’s van bezienswaardigheden en historische plekken in de stad.
www.tijdbalk-amersfoort.nl
Rijnstreek
Het Streekarchief Rijnstreek heeft een nieuwe website. Het is nu mogelijk om online oude lokale kranten van 1925 tot 1941 door te spitten op trefwoord en periode. De bezoeker kan lezen over de geschiedenis van Woerden en omgeving, en oude foto’s en ansichtkaarten bekijken. De archiefstukken zelf zijn niet gedigitaliseerd, maar de inventaris is wel online te raadplegen. Een bijzonder archiefstuk is het register van de vrouwengevangenis van Woerden, van 1861 tot 1872 gehuisvest in het Kasteel van Woerden. De namen van de gedetineerden zijn opgetekend, maar wat de vrouwen uitgespookt hebben is niet bekend.
www.rhcrijnstreek.nl
Dit artikel is exclusief voor abonnees
