Home Geen doorsnee familie

Geen doorsnee familie

  • Gepubliceerd op: 23 jun 2004
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Shirley Haasnoot

Willemien Elling is gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog, die ze – geboren in 1934 – ‘net heeft gemist’. Als ze geschiedenis gaat studeren in Amsterdam, is dat dan ook om ’te weten wat er werkelijk gebeurd is’. Ze raakt betrokken bij de studentendemonstraties en wordt lid van de CPN, maar probeert de wereld vooral te begrijpen achter haar bureau, waar ze als historica haar onderzoek wil verenigen met haar politieke overtuigingen.


Dat Willemien een van de meest geloofwaardige personages is in Een onschuldige familie, de debuutroman van Marijke Spies, is niet toevallig. Ook Spies, emeritus hoogleraar Nederlandse letterkunde tot 1770, is geboren in 1934. Maar niet alleen als Willemiens generatiegenote, ook als historica weet Spies waarover ze het heeft. Met de geschiedenis van de – niet zo onschuldige – familie Elling, schetst ze een beeld van de twintigste eeuw, van een vakantie in het fascistische Italië in 1922 tot een gijzeling door Marokkanen in een Hollandse bejaardenflat, zo’n tachtig jaar later. 

Niet dat de familie Elling een doorsnee Nederlandse familie is. Daarvoor zijn de leden te welgesteld en te mondain: het verhaal speelt zich af in Nederland, Duitsland, Marokko, Italië en Amerika. Spies laat zien hoe de internationale gebeurtenissen de levens van de hoofdpersonen bijna terloops veranderen en dat morele keuzes nauwelijks een rol spelen. Zo accepteert Jaap Elling, Willemiens vader, tijdens de bezetting een fusie tussen het familiebedrijf en het Duitse bedrijf Wibchemie dat Zyklon B blijkt te produceren. Na de oorlog zit Jaap echter zonder problemen in de zuiveringscommissie van Arnhem. 

Door de vele familieleden en gebeurtenissen is het verhaal soms wat oppervlakkig. De kracht van dit boek zit hem dan ook in de details. Het is de vraag hoe het kan dat Jaap al in de jaren vijftig Loe de Jongs Koninkrijk der Nederland in de kast heeft staan, maar mooi is de scène waarin hij in mei 1940 in paniek zijn dure flessen château-neuf-du-pape leeggiet in de gootsteen. Je weet immers nooit wat dronken Duitse soldaten kunnen aanrichten. Bijna twintig jaar na aanvang van het verhaal maakt dat hem eindelijk tot een echt mens.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Dordrecht tijdens de Sint-Elisabethsvloed
Dordrecht tijdens de Sint-Elisabethsvloed
Nieuws

Steden waren ongezond voor middeleeuwse boeren 

Toen het huidige Nederland vanaf de late Middeleeuwen verstedelijkte, nam het aantal mensen met luchtwegproblemen toe. Niet alleen in de stad, maar ook op het platteland. Dat blijkt uit het proefschrift The air we breathe, waarop Maia Casna onlangs in Leiden promoveerde. Casna onderzocht botten uit de periode 470-1850 op sporen van onder meer chronische...

Lees meer
Natuurbeschermers door Kristian Mennen
Natuurbeschermers door Kristian Mennen
Interview

‘Activisten kochten zelf natuurgebieden om ze te beschermen’

Tussen 1930 en 1960 stagneerde de natuurbescherming in Nederland. Door verschillende crises en de Tweede Wereldoorlog was de Nederlandse natuur onderaan de politieke agenda beland. In Natuurbeschermers beschrijft natuurhistoricus Kristian Mennen activisten die zich niet uit het veld lieten slaan en aandacht bleven vragen voor de Nederlandse flora en fauna.  Wanneer kwam er aandacht voor...

Lees meer
Troepen van Hamas
Troepen van Hamas
Artikel

Israël financierde Hamas: de vijanden hadden elkaar nodig

Rechtse Israëlische politici en Hamas hebben elkaar groot gemaakt, schrijft journalist Maurice Blessing. Beide partijen hadden elkaar jarenlang nodig om aan de macht te blijven. Tot voor kort ondersteunden Israëlische regeringen Hamas daarom zelfs financieel. Toen Israël in 1967 de Westoever en Gazastrook veroverde, besloot het de Moslimbroederschap te steunen, een antikoloniale beweging die zich...

Lees meer
Presentatie van het nieuwe nationaal embleem van Syrië
Presentatie van het nieuwe nationaal embleem van Syrië
Artikel

Syrië verwijst met hernieuwd symbool naar legendarische veldslag

Nu dictator Bashar al-Assad is verjaagd, presenteert Syrië een herontwerp van het nationale symbool: een gouden adelaar. Daarmee wil interim-president Ahmed al-Sharaa ‘een brug slaan tussen het verleden en de toekomst’. Met de adelaar verwijst hij naar een beroemde slag in 634 toen moslims de Byzantijnen versloegen en Damascus veroverden. Aan het begin van de...

Lees meer