Home Eens ging de zee hier tekeer – Eva Vriend

Eens ging de zee hier tekeer – Eva Vriend

  • Gepubliceerd op: 18 februari 2020
  • Laatste update 04 apr 2023
  • 2 minuten leestijd
Eens ging de zee hier tekeer – Eva Vriend

De Amerikaanse historicus Barbara Tuchman heeft de afsluiting van de Zuiderzee ooit een van ‘mankind’s better moments’ genoemd: ‘Tegenwoordig is de Afsluitdijk een normale doorgaande weg. Rijd eroverheen, en je voelt je eventjes vervuld van optimisme over de mensheid.’ Maar toen het laatste gat in de dijk gesloten werd, op 28 mei 1932, hingen op de botters in de havens rond wat nu ineens het IJsselmeer was de vlaggen halfstok. Wat volgens velen ‘vooruitgang’ was, leek in de ogen van veel betrokkenen toen een ramp.

Het zou immers het einde betekenen van de visserij in de stadjes en dorpen rond de voormalige Zuiderzee. En toch was het verhaal niet zo simpel, want die visserij was niet erg winstgevend, maar wel erg gevaarlijk. Alleen al in 1883 verdronken niet minder dan 36 Urker vissers. Bovendien trok in de eerste jaren na de afsluiting nog erg veel vis naar het afgesloten gebied, zodat vissers die letterlijk voor de dijk voor het oprapen hadden. Sommige Volendammer vissers verdienden toen 5000 gulden per week, vijfmaal het jaarloon van de gemiddelde fabrieksarbeider. En al spoedig bleek dat haring, bot en ansjovis plaatsmaakten voor de lucratievere IJsselmeerpaling.

Op basis van de geschiedenis van vier families – uit Bunschoten, Urk, Volendam en Den Oever – schildert Eva Vriend heel levendig de ontwikkeling van de oude Zuiderzeekust. Er ontstonden nieuwe vormen van visserij, een dorp als Volendam werd een bolwerk van bouwvakkers en Forum voor Democratie, het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren baart er zorgen, en het gemeenschapsgevoel is er nog altijd heel sterk. (RH)

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Eens ging de zee hier tekeer. Het verhaal van de Zuiderzee en haar kustbewoners

Eva Vriend 357 p. Atlas Contact, € 24,99

Bestel in onze webshop

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 3 - 2020

Nieuwste berichten

Beatrice de Graaf portret
Beatrice de Graaf portret
Column

Trump begrijpt niet echt wat oorlog is

Nadat de HSS Iowa duizenden kilometers had gevaren, duizenden tonnen munitie had afgeschoten, en misschien wel nucleaire kernkoppen had meegetorst, mocht het schip in 2012 eindelijk voorgoed aanmeren. Het ligt nu in de haven van Los Angeles, voor iedereen te bezoeken als museum. En dat kan ik u van harte aanraden. Een tochtje door dit...

Lees meer
Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Interview

Historici in Amerika voelen angst: ‘Slavernij, gender en klimaat zijn nu verboden woorden’

President Donald Trump richt zijn vizier op universiteiten die hij ‘te woke’ vindt. Wie niet stopt met zijn diversiteitsbeleid, verliest subsidie. Zijn de Verenigde Staten nog wel het beloofde land voor wetenschappers? ‘Ik denk absoluut na over een terugkeer naar Nederland.’ Ze had in april een beurs aan moeten vragen voor haar onderzoek, maar Andrea...

Lees meer
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
Artikel

CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud

Langs mystieke én langs praktische weg onderzocht alchemist Jan Baptista van Helmont de mens en de wereld. Hij droomde van magische zalven en spirituele zaden en liet scheikundigen een belangrijke erfenis na. Maar zijn ideeën brachten hemzelf in grote problemen. Naar verluidt had Jan Baptista van Helmont rare, ketterse dingen beweerd. Dat het zweet van...

Lees meer
Portret Jean-Marc van Tol
Portret Jean-Marc van Tol
Interview

Jean-Marc van Tol: ‘Laat Johan de Witt op zijn sokkel staan’ 

Jean-Marc van Tol laveert al jaren tussen wetenschap en literatuur. Hij werkt aan een romantrilogie over raadpensionaris Johan de Witt. Inmiddels zijn er twee delen verschenen, Musch en Buat. Daarnaast is hij coauteur van een nieuw historisch boek over zijn held: De wereld van De Witt. ‘Historici moeten zich op feiten baseren, maar ook hun...

Lees meer