De vader des vaderlands maakte veel gebruik van de diplomatieke talenten van zijn echtgenotes, maar in de geschiedschrijving zijn zij naar de achtergrond gedrukt. Femke Deen: ‘Ik wil het beeld van deze vrouwen rectificeren.’
Femke Deen: ‘Tijdens de collegedag laat ik zien welke rol de vrouwen van Willem van Oranje hebben gespeeld in zijn leven en in de geschiedenis. Hun verhalen zijn zeer de moeite waard om te vertellen, want het standaardbeeld van Willems echtgenotes klopt niet.
‘De vrouwen zijn neergezet als een soort pionnen in het leven van Willem van Oranje. Ze zouden alleen belangrijk zijn vanwege het financieel en politiek belang van Willems strategische huwelijken. De vier vrouwen hebben bovendien last van de beeldvorming rond hun persoon. Zo wordt Anna van Egmont, Willems eerste vrouw, gezien als een treurig meisje dat thuis zat te wachten tot haar man thuiskwam. Anna van Saksen zou een hysterische alcoholica zijn geweest, en Louise de Coligny staat vooral bekend als de moeder van prins Frederik Hendrik.’
Anna van Saksen, ca. 1560.
‘Die versimpeling gaat volledig voorbij aan de rollen die deze vrouwen hebben gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Willem was namelijk erg pragmatisch: hij maakte veelvuldig gebruik van de talenten en eigenschappen van zijn echtgenotes. Willems derde vrouw, Charlotte de Bourbon, was bijvoorbeeld een spil in zijn informatienetwerk. Allerlei vertrouwelijke informatie, pakketjes en brieven werden via haar verstuurd. Willem gebruikte haar bovendien in zijn Franse politiek. Hij trok samen met haar op in zijn toenadering tot het Franse hof, want zij was een hoge Franse edelvrouw.’
‘Anna van Egmont hielp Willem op haar beurt bij het beheren van zijn bezittingen en het onderhouden van zijn netwerk. De vrouwen hadden dus belangrijke taken, en daarin waren zij niet uniek. Veel vrouwen van adel hielpen hun man, maar doordat Willem van Oranje zo uitvergroot is in onze geschiedschrijving, kunnen we ons bijna niet meer voorstellen dat zijn vrouwen ook invloedrijk waren. Willem van Oranje heeft ze in de geschiedschrijving een beetje naar de achtergrond gedrukt, en dat wil ik rechtzetten.’
