Home De stoel van Bobby Fischer

De stoel van Bobby Fischer

  • Gepubliceerd op: 26 mei 2004
  • Laatste update 02 mei 2023
  • Auteur:
    Florentijn van Rootselaar
  • 2 minuten leestijd

‘Dit gedoetje tussen mij en Spasski. Dat is een microkosmos van de politieke situatie in de hele wereld.’ Bobby Fischer, die in 1972 op IJsland wereldkampioen schaken werd, schuwde nooit grote woorden. Maar deze keer stond hij daarin niet alleen: zijn strijd met Boris Spasski blijft voortleven als een voortzetting, en zelfs uitvergroting, van de Koude Oorlog.

 
Fischer laat zich eenvoudig inpassen in het schematische model van de Koude Oorlog, waarin hij als Amerikaan de rol kreeg toebedeeld van vrijpostige kapitalist. Hij was buitenissig in zijn eisen als het ging om belichting, de aanwezigheid van camera’s en de hoogte van de schaaktafel. Maar het waren vooral zijn eisen over de hoogte van het prijzengeld die hem in de ogen van velen maakte tot alles wat verwerpelijk was in Amerika. Boris Spasski was minder geschikt om zijn rol te spelen in dit Koude-Oorlogsdrama: hoewel hij werd afgeschilderd als een koele sovjetbureaucraat, was hij in werkelijkheid eerder een playboy die niets op had met de sovjetideologie en zich in de eerste plaats Rus voelde. Ook wist hij door handig marchanderen een aardig appartement te verwerven – niet bepaald het gedrag van een modelburger. 

De BBC-journalisten David Edmonds en John Eidinow nuanceren in Bobby Fischer trekt ten strijde het dramatische beeld van de schaaktweekamp. Ze wijzen erop dat die plaatsvindt tijdens de detente, de periode waarin de gespannen verhouding tussen de VS en de Sovjet-Unie ontdooide. Op hoog niveau bemoeien politici zich dan ook nauwelijks met de schaakwedstrijd. Toch blijkt uit de acties van de spionagediensten van beide landen dat de relatie niet optimaal was.

Zo verspreidde de KGB het gerucht dat in de zwartleren stoel van Fischer een apparaat verborgen zat. Onduidelijk was of het de schaakprestaties van Fischer zou vergroten of het spel van zijn opponent zou aantasten. Om het gerucht aannemelijk te maken, onderwierp de KGB de stoel aan een röntgenonderzoek. Nog steeds is niet bekend of er echt een apparaat was geïnstalleerd in Fischers stoel.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.