Home De eiwit-hype is helemaal niet nieuw: kijk maar naar 1900

De eiwit-hype is helemaal niet nieuw: kijk maar naar 1900

  • Gepubliceerd op: 22 jul 2025
  • Update 24 okt 2025
Sandow proteine bodybuilder

De ontdekking van proteïne zorgde eind negentiende eeuw ook al voor een ware hype. Net als nu werd de verkoop van eiwitpoeder aangejaagd door reclames, schreeuwende productverpakkingen en geblokte influencers, schrijft journalist Laurens Bluekens.

Doordat arbeiders tijdens de Industriële Revolutie van het platteland naar de stad trokken, hadden zij plotseling geen tijd meer om in hun eigen voedsel te voorzien. Een eiwitrijk dieet met houdbare ingrediënten werd daardoor belangrijker: een proteïnerijk voedselpatroon moest arbeiders fit maken voor het werk in de fabriek. In 1847 zou een man per dag een ons proteïne nodig hebben, was de schatting. Tegenwoordig geldt de aanbeveling van ongeveer de helft.

Meer historische context bij het nieuws van vandaag?

Meld u aan voor de gratis nieuwsbrief van Historisch Nieuwsblad.
Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Al snel na de ontdekking van proteïne in de achttiende eeuw werd de voedingsstof ook buiten academische kringen omarmd. Ondernemers beweerden dat hun eiwitrijke producten goed waren voor arbeiders: zo verkocht de Duitser Justus von Lievig kookboeken en maakte hij advertenties voor ‘gezonde’ eiwitrijke voeding. Eind negentiende eeuw kwamen de eerste eetbare eiwitpoeders op de markt en was de proteïnehype geboren.

In het Verenigd Koninkrijk streden twee concurrenten om de eiwitmarkt: Plasmon en Emprote. Beide fabrikanten richtten zich op de sportieve mannelijke consument, want sportende of zwetende vrouwen golden als aanstootgevend. De oprichter en het boegbeeld van Emprote was de Britse tennisspeler Eustace Hamilton Miles, terwijl Plasmon de spierbundel Eugen Sandow reclame liet maken. In onderstaand artikel leest u hoe deze bodybuilder met zijn imperium van fitnesscholen een eiwit-influencer avant la lettre werd en hoe proteïne, mannelijke kracht en vlees in de publieke verbeelding onlosmakelijk met elkaar verbonden raakten.

Foto: Eugen Sandow laat een nieuwe pose zien in zijn Magazine of Physical Culture, 1902. Foto via Wikimedia Commons.

Nieuwste berichten

Beatrice de Graaf
Beatrice de Graaf
Column

Vincent Karremans start een nieuwe Opiumoorlog, maar dit keer wint China

Is het een erfenis van de VOC-mentaliteit dat minister Vincent Karremans van Economische Zaken in oktober de topman van het Nijmeegse chipbedrijf Nexperia op non-actief zette? Mag een Nederlandse regering zo maar een Chinese CEO ontslaan vanwege ‘wanbestuur’? Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u...

Lees meer
Marie Tak van Poortvliet
Marie Tak van Poortvliet
Recensie

Marie Tak van Poortvliet was spiritueel, modern en pro-Duits

Marie Tak van Poortvliet (1871-1936) was kunstverzamelaar, antroposoof en pionier in de biologisch-dynamische landbouw. Ze was de spil in het Zeeuwse culturele leven, tot ze partij koos voor Duitsland. In Domburg staat sinds 1994 het Marie Tak van Poortvliet Museum. Oprichter en kunsthistoricus Jacqueline van Paaschen schreef nu ook haar biografie. Levendig portretteert ze het...

Lees meer
Video van de Jonge Historicus van het jaar 2025
Video van de Jonge Historicus van het jaar 2025
Interview

Wat als de Sovjet-Unie niet was ingestort, vraagt deze jonge historicus zich af

Hoe had de geschiedenis op cruciale momenten anders kunnen uitpakken? Met zijn YouTube-kanaal Possible History bespreekt geschiedenisstudent Julian Damen deze vraag aan de hand van voorbeelden door de eeuwen heen. Vanwege de creativiteit waarmee hij zijn bijna 250.000 abonnees aanmoedigt om met de geschiedenis om te gaan is Damen verkozen tot Jonge Historicus van het...

Lees meer
Ed Nijpels bij Presentatie Nationaal Milieubeleidsplan, 25 mei 1989
Ed Nijpels bij Presentatie Nationaal Milieubeleidsplan, 25 mei 1989
Interview

De klimaattop in 1989 was een gemiste kans

Op de klimaattop in Brazilië maken leiders van bijna tweehonderd landen afspraken over het beperken van de opwarming van de aarde. De eerste klimaattop vond plaats in Noordwijk in 1989. Toenmalig VVD-minister Ed Nijpels was de organisator. ‘Sommige landen hadden nog nooit van klimaatverandering gehoord.’ Het idee voor de conferentie in Noordwijk ontstond tijdens een...

Lees meer
Loginmenu afsluiten