Waarschijnlijk 33.000 tot 74.000 christelijke Armeniërs zijn om het leven gekomen door een golf van massamoorden in het Ottomaanse Rijk tussen 1894 en 1897. Dit concludeert Jelle Verheij in zijn proefschrift Armenian Massacres of the Hamidian Period, 1894-1897.
Hij schrijft over het grootschalige geweld dat voorafging aan de bekendere Armeense genocide van 1915. Een belangrijke aanleiding was het idee dat Armeniërs van plan zouden zijn om met Britse hulp in opstand te komen tegen het Ottomaanse bewind. Vervolgens zouden zij de moslimbevolking willen onderwerpen.
Verheij onderzocht voor zijn proefschrift, waarop hij onlangs aan de Universiteit van Amsterdam promoveerde, onder meer of de centrale overheid bewust had aangestuurd op de moordpartijen. Hiervoor vond hij geen aanwijzingen. Wel suggereerde de toenmalige sultan Abdülhamid II dat de orde in zijn imperium strikt moest worden gehandhaafd. Ook stuurde de overheid naar regio’s waar Armeniërs leefden uitermate vage instructies, die de lokale autoriteiten weinig tot geen mogelijkheden boden om op te treden tegen het geweld. Zo ontstond een chaotische situatie, waarin verschillende groepen aan het moorden sloegen: Ottomaanse militairen, maar ook veel burgers. De moordenaars was het er deels om te doen de vermeende plannen voor een opstand te voorkomen en deels om bezittingen van Armeniërs te roven.
