Home Daniela Hooghiemstra over haar historische held

Daniela Hooghiemstra over haar historische held

  • Gepubliceerd op: 18 februari 2020
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Alies Pegtel
  • 3 minuten leestijd
Daniela Hooghiemstra over haar historische held

Volkskrant-columnist en historicus Daniela Hooghiemstra schreef verschillende boeken over het koningshuis. Momenteel werkt ze aan een boek over prinses Irene en Carlos Hugo van Bourbon Parma. Hooghiemstra bewondert de vrijdenker Kees Boeke. Over hem schreef ze in 2014 De geest in dit huis is liefderijk. Het leven en De Werkplaats van Kees Boeke (1884-1966), een biografie waarop ze promoveerde.

Wanneer maakte u kennis met Kees Boeke? 
‘Mijn kennismaking met Kees Boeke was een onbewuste. Als kleuter van vier ging ik naar de scholengemeenschap in Bilthoven die hij heeft opgericht, De Werkplaats. Ik heb daar mijn hele schoolcarrière doorgebracht, van de kleuterschool tot en met het vwo. Maar wie Boeke was geweest, wist ik niet precies.’
 
Werd hij op De Werkplaats vereerd met een schilderij of borstbeeld? 
‘Absoluut niet. Heldendom paste niet binnen zijn filosofie. Hij vond dat kinderen zelf dingen moesten uitvinden. Leraren waren daarbij behulpzaam, maar geen onaantastbare autoriteiten. Zijn vrije geest waarde na zijn overlijden op miraculeuze wijze door de school. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Maria Montessori, die een heel onderwijssysteem precies had uitgedacht, wilde hij juist geen leer voorschrijven.’
 

‘Boeke creëert een school waar kinderen zichzelf kunnen zijn’

Toch noemt u Boeke als uw held.
‘Zijn heldendom schuilt voor mij in het gegeven dat hij eigenlijk een antiheld was. Boeke was een origineel denker, uiterst intelligent, maar lang niet alles wat hij aanpakte lukte. Zijn promotie in de natuurkunde liep op niets uit, het reusachtige kapitaal van zijn Britse echtgenote Betty Cadbury stond hij af, maar intussen leden zijn kinderen honger en kou, omdat hij het plan had opgevat om in het kader van zijn ideaal van bezitloosheid in tenten te gaan wonen. Hij wilde dat ideaal per se in overeenstemming brengen met de praktijk, maar mede dankzij zijn schoonfamilie is hij hierop teruggekomen.’
 
Waarom bewondert u hem?
‘Deze principiële, eigengereide man van protestantse komaf weigerde zich te onderwerpen aan welk systeem dan ook. Hij was onvermoeibaar in het realiseren van volstrekt originele en visionaire ideeën. Hij koos nooit de makkelijke weg. In de oorlog redden hij en zijn vrouw Joodse kinderen. En hij creëerde iets bijzonders: De Werkplaats, een school die sinds eind jaren twintig voor de levens van veel mensen bepalend is geweest. Een soort vrijplaats waar sociale klasse, religie en afkomst geen rol speelden en waar kinderen zichzelf konden zijn. Pas later ging ik me afvragen: wie was die Kees Boeke eigenlijk?’
 
En, wie was hij?
‘Een idealist, maar een pragmaticus, een dwarsligger die naar vrede streefde; iemand die zoveel tegenstrijdigheden in zich had dat hij bijna niet kón slagen in wat hij wilde, maar die intussen ook zo eigen en gedreven was dat hij velen inspireerde, tot op de dag van vandaag.’
 
Alies Pegtel is historicus en journalist.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 3 - 2020

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer