In een helder essay vol historische doorkijkjes en rake observaties geeft de Duitse politicoloog Herfried Münkler een scherpe analyse van de machtsverhoudingen in Europa in de afgelopen eeuwen. Centraal staat daarbij de positie van Duitsland, met een accent op de actualiteit. Deze positie is door de eenwording van 1990 fundamenteel veranderd: de Verenigde Staten trekken zich terug, Duitslandis het grootste land geworden en ligt niet meer aan de rand, maar in het midden van Europa. De eurocrisis heeft duidelijk gemaakt dat er nog maar één land is dat ‘de boel bij elkaar kan houden’. Duitsland moet – of het dat leuk vindt of niet – leidinggeven aan een stuurloos Europa. Münkler ziet niets in verdere politieke integratie – de Europese bevolking is daar mordicus tegen. Duitsland moet als sterkste land de verantwoordelijkheid nemen, maar altijd in overleg met de anderen. In het optreden van Duitsland tijdens de eurocrisis en de problemen in Oekraïne ziet hij het bewijs dat het land deze taak aankan.
Münklers conclusies leidden in Duitsland tot heftige debatten. Vanwege het verleden is Duitsland kwetsbaar, maar juist daarom zullen de anderen het leiderschap gemakkelijker accepteren, denkt hij. De juiste houding voor Duitsland is afwachtend, maar uiteindelijk kordaat. Münkler wordt door Merkel op zijn wenken bediend.
Willem Melching is Duitsland-deskundige.
Macht in der Mitte. Die neuen Aufgaben Deutschlands in Europa Herfried Münkler 208 p. Körber-Stiftung, € 18,00
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.
Ontvang historische artikelen met een actuele aanleiding, boekrecensies én aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox. Met de nieuwsbrief mist u niets op het gebied van geschiedenis. Abonnees hebben onbeperkt toegang tot alle artikelen.
Uw aanmelding is helaas niet gelukt. Probeer het later nog eens.
