Beeldgeheim november 2002

Een onbekende historische foto. Is het verhaal erachter te vertellen? Acteur Ton Lutz en actrice Willeke van Ammelrooij doen een poging.

‘Die vrouw is leuk! Ik zou haar rol wel willen spelen, dikke tante Kee,’ lacht Van Ammelrooij enthousiast. ‘Het is Wilhelmina, dat zie je aan haar gezicht,’ weet Lutz. Van Ammelrooij: ‘Ik denk ook dat het Wilhelmina is. Niet vanwege haar gezicht, je ziet het aan de kleding. Zo zag ze er altijd uit, een beetje dikkig, met een bontje bij de hals en de armen.’ ‘Wilhelmina was altijd netjes gekleed,’ vult Lutz aan. ‘Maar deze keer heeft ze zich volgens mij voor de gelegenheid uitgedost.’
        ‘Een officiële gelegenheid’, constateert Van Ammelrooij. Lutz: ‘Misschien is er wel een ramp gebeurd. Daar was Wilhelmina goed in, in naar rampen gaan.’ ‘Ik denk aan een overstroming; dat bootje ligt er niet voor niets,’ overweegt Van Ammelrooij. ‘Maar het is niet de Zeeuwse overstroming in 1953,’ zegt Lutz bedenkelijk: Nee, denkt ook Van Ammelrooij. ‘Dan zou ze niet lachen, dan zouden er aan de andere kant misschien wel doden liggen.’
        ‘Misschien is ze gewoon op werkbezoek?’ oppert Lutz. Van Ammelrooij: ‘Het is echt een overstroming. Het ziet er niet uit alsof er altijd water ligt, want het water loopt af. Normaal rijden hier karren’. ‘Nee, dit is natuurlijk water, want er ligt een bootje in’, denkt Lutz. ‘Misschien is een vennetje in Brabant. Drenthe kan ook nog; op de achtergrond zie je de boerenbevolking.’
        ‘Een grijze massa, die bevolking,’ziet Van Ammelrooij. ‘Er straalt geen rijkdom vanaf. Het is een arme tijd, crisistijd. Deze foto is absoluut voor de oorlog gemaakt.’ Lutz: ‘De foto dateert uit mijn vroege jeugd. Ik ben 83, dit zijn de jaren dertig, denk ik. Petten, petten, petten, klompen, klompen, dat was die tijd.’ Van Ammelrooij: ‘Ja, het is echt de tijd van de petten en klompen. De mensen dragen geen vrolijke kleuren. Dat kun je zien, al is dit een zwart-wit foto.’
        ‘Kleine kinderen, grote kinderen, grote mannen en grote vrouwen, de mensen zijn speciaal voor Wilhelmina gekomen en ze denken allemaal: Wat mooi dat ze hier voor ons is,’ mijmert Lutz. Van Ammelrooij twijfelt plots. ‘Is het Wilhelmina wel? Hoe dan ook, ze is belangrijk. Als het Wilhelmina niet is, dan is het de burgemeester. Hoewel, ik weet niet of je in die tijd al vrouwelijke burgemeesters had.’
        Maar waarom wordt ze opgetild door twee mannen? ‘Ze moet in dat bootje,’ denkt Van Ammelrooij. Ik zie ineens dat links op de foto een beeldje staat. Misschien heeft ze het onthuld en gaat ze nu in het bootje terug. En omdat er een overstroming is, tillen de mannen haar erin,’. Lutz: ‘Misschien komt ze net uit het bootje en wordt ze nu op de kant getild. Hare Majesteit waadt niet door het water, ze wordt naar een plek gedragen waar ze droog kan staan.’ ‘Het is niet gepland,’ ziet Van Ammelrooij. ‘Anders zou ze grote laarzen aan hebben. Ze vindt het grappig, want dit is ze niet gewend.’ Lutz: ‘En de mannen vinden het een eer, maar ik zie aan hun gezichten dat ze het ook eng vinden.’
        ‘Ik heb Wilhelmina verschillende keren gezien,’ herinnert hij zich. ‘Toen prins Hendrik bijgezet werd, zat ze in een koets op een stoeltje dat wipte. Volgens mij hadden ze dat expres gedaan, dan hoefde ze zelf niet te wippen. Ze wuifde een beetje, of nee, ze knikte met haar hoofd.’

Uitleg: Koningin Wilhelmina bezoekt Gelderland in 1926. Delen van de provincie waren ondergelopen als gevolg van een overstroming van de Rijn, de Waal en de Maas.