Home Beeldgeheim

Beeldgeheim

  • Gepubliceerd op: 14 april 2004
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Pauline Onderwater
  • 2 minuten leestijd

Een oude foto. Wat is het verhaal erachter? Presentatoren Henny Huisman en Andries Knevel doen een poging.



‘Een typisch jaren-zestig-beeld,’ begint presentator Henny Huisman zelfverzekerd. ‘Pop-art, nozem, The Kinks, Beatles – kortom, Liverpool-achtige Engelse studenten.’ EO-collega Andries Knevel is het met hem eens en voegt toe: ‘Het is vroeg in de jaren zestig denk ik, want de haren zijn, voorzover ik kan zien, nog niet lang. Alhoewel,’ wijst hij twijfelend naar de linkervrouw, ‘werden er toen zulke laarzen gedragen door vrouwen?’

Huisman laat zijn blik gaan over de achtergrond van de foto: ‘Het is denk ik een museum of kerk, in elk geval een gebouw met beelden.’ Knevel knikt: ‘Het beeld en het schilderij wijzen op een katholieke locatie, maar de secularisatie is al wel begonnen. Het lijkt mij een toneelschool, en dit is dan een opdracht waarbij leerlingen en docenten zich afzetten tegen de rooms-katholieke traditie.’ Peinzend: ‘Dat de afbeeldingen door een wand aan het gezicht zijn onttrokken, is wel symbolisch voor het tijdsgewricht, maar heeft verder geen betekenis.’

Huisman denkt even na. ‘Volgens mij is het een provocerende voorstelling van het machtsvertoon in die tijd. De staande jongen heeft het bedacht, dat is ook de leider van de groep.’ ‘Dat is de docent van de toneelschool. Maar hoe zit het met het touw in zijn hand?’ vraagt Knevel zich af. Het is geen touw, denkt zijn collega: ‘Het loopt onder zijn jas en is een microfoon, waar hij als enige van de groep over beschikt.’

‘Het lijkt alsof een licht de leerlingen overrompelt,’ merkt Knevel op. ‘Maar wat voor licht? Een religieus licht?’ Huisman fronst en schudt zijn hoofd: ‘Ik denk dat de jongens spelen dat ze angstig zijn, vanwege een zware stem die van boven het toneel klinkt. Als de stem verstomt gaan ze verder met deze actie van bezetting.’ Knevel weet het niet zeker: ‘Het blijft een mysterie, maar is dat ook niet de kern van geloven?’

Huisman bedenkt mijmerend wat er gebeurde na de foto: ‘Het stuk was niet erg succesvol en de Engelse kranten waren hard in hun oordeel. De staande jongen is twee jaar later dood gevonden langs een weggetje bij Lancaster. De politie heeft nooit kunnen achterhalen wat de ware doodsoorzaak is geweest. Twee van de hele groep jonge acteurs zijn serieus verdergegaan bij het toneel. De vrouw die vooraan zat bij de uitvoering, met de witte hoed, is de moeder van de zware stem die niet te zien was. Zij was wel goed bevriend met een journaliste van de plaatselijke Engelse krant, maar kon een negatief stuk toch niet tegenhouden!’ 

Uitleg: Alternatieve kerstviering in de Mozes-en-Aäronkerk in Amsterdam in 1969. Er werd een spel gespeeld rond ‘leegte en creativiteit’. Dergelijke vieringen, die vaak een protestkarakter hadden, waren populair in de jaren zestig, toen ook de ‘beatmis’ zijn intrede deed.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer