Home Beeldgeheim

Beeldgeheim

  • Gepubliceerd op: 8 januari 2001
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Rianneke Huibers
  • 3 minuten leestijd

Een onbekende historische foto. Is het verhaal erachter te vertellen? Deze keer een poging van de tv-presentatoren Mieke van der Weij en Herman Beliën.


‘Op de foto zie ik een auto, die ik zou dateren aan het begin van de twintigste eeuw. Helaas heb ik te weinig kennis van auto’s om er preciezere uitspraken over te doen’, bekent Herman Beliën, historicus aan de Universiteit van Amsterdam en voormalig presentator van De quiz van de eeuw. Mieke van der Weij, presentatrice van de geschiedenisquiz Stop de tijd haalt De Kroniek van de twintigste eeuw erbij: ‘Dat er al in 1908 een auto voor de massa werd geproduceerd, is vroeger dan ik dacht’. De auto blijkt een goed aanknopingspunt. Beiden denken dat de foto uit het begin van de twintigste eeuw komt. ‘Het nummerbord PS-5 betekent dat er nog maar weinig auto’s op de weg zijn’.
        Over het land van herkomst zijn de presentatoren minder eensgezind. Uit het bord ‘all clear’ maken zij op dat het hier gaat om een Engelstalig land, maar of dat de Verenigde Staten zijn of Engeland zelf, blijft onderwerp van speculatie. Van der Weij: ‘ We zijn niet in Engeland, want er wordt rechts gereden. Het feit dat de chauffeur rechts zit, doet daar niks aan af: bij auto’s uit die tijd zat het stuur altijd rechts. Ik gok dus op Amerika, ook vanwege het neo-classicistische gebouw op de achtergrond’. Beliën laat zich in eerste instantie ook verleiden doordat de auto aan de rechterkant van de weg rijdt. ‘De SC-borden boven de spatborden staan dan voor South Carolina, waar de auto vandaan komt.’
        Dan slaat de twijfel toe. ‘Boven de radiator zie ik de letters AA. In de VS is de ANWB bekend als de AAA, terwijl de Engelse organisatie AA heet’. Gestuurd door deze ingeving zoekt hij naar een alternatief voor zijn eerdere verklaring van het SC-bord. ‘Dan betekent SC Special Constable, een hulppolitieagent’. Van der Weij zoekt het hogerop: ‘SC, het zal toch geen senaatsbesluit zijn, Senatus Consultum? Is hier sprake van een officiële mededeling? De pet van de bestuurder zou erop kunnen wijzen, maar had niet elke chauffeur in die tijd een pet op?’
        ‘Maar waarom staat er ALL CLEAR? Moet de weg vrijgemaakt worden of wordt er juist bedoeld dat de kust veilig is?’ Uit taalkundige overwegingen kiest Van der Weij voor de laatste optie. Beliën sluit zich bij haar aan. ‘Ja, wanneer wordt zo iemand er op uit gestuurd? Bijvoorbeeld als er een deel van de stad is afgezet wegens een dreigend ramp, die zich blijkens de tekst niet heeft voorgedaan.’ Van der Weij stemt in: ‘Het moet iets gevaarlijks zijn geweest. Het vervoer van iets angstaanjagends of men heeft zojuist iets tot ontploffing gebracht. Maar de kust is weer veilig.’ Beliën waagt een gokje: ‘We zien een Britse gemotoriseerde hulpagent, die het sein veilig geeft na een bomalarm in Londen. Engelse soldaten hebben met succes een IRA-bom gedemonteerd.’

Uitleg: Tijdens de Eerste Wereldoorlog vonden er voor het eerst luchtbombardementen plaats. Deze Britse diender van de civiele verdediging laat de Londenaren weten dat alles weer veilig is.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer