Een oude foto. Wat is het verhaal erachter? Libelle-columnisten Tineke Beishuizen en Wieke Biesheuvel doen een poging.
‘Wat een oer-Nederlandse situatie: mannen die door een soort landtong van klei ploeteren, water en schepen,’ begint Tineke Beishuizen. Wieke Biesheuvel valt haar bij: ‘Een groep mensen op een dijk.’ ‘Hier wordt een dijk gelegd,’ denkt ook Beishuizen, ‘een waterbouwkundige gebeurtenis van belang.’ Haar vermoeden wordt gesteund door de grote hoeveelheid bagger. ‘Die ligt er niet zomaar, die is daar neergelegd met een doel,’ meent Biesheuvel.
Nederlanders en dijken horen bij elkaar. ‘Dijken leggen kunnen we al heel lang,’ zegt Beishuizen. Maar wanneer is de foto genomen? De kleren van de toeschouwers bieden houvast. ‘De mannen dragen nog degelijk donkere pakken,’ zegt Biesheuvel. ‘Naar moderne maatstaven is de kleding ouderwets,’ voegt haar collega toe, ‘geen jeans of ski-jacks en veel petten.’ ‘Maar ja,’ zegt Biesheuvel, ‘het kan alles tussen de jaren dertig en begin jaren vijftig zijn. De mode schoot toen niet op.’
De kleding illustreert het verschil tussen de standen, ziet Biesheuvel. Linksonder staat een arbeider. De man midden op de foto is dat niet. Hij heeft nettere kleren aan en zijn broek is opgestroopt tegen de modder. ‘Dat doet een arbeider niet.’
Beishuizen kijkt naar de achtergrond: ‘Er moet iets feestelijks aan de hand zijn, want het grotere schip is versierd met vlaggetjes.’ ‘Eerst dacht ik ook dat het een schip was,’ corrigeert Biesheuvel haar, ‘maar het is een versierde steiger voor de toeschouwers.’
Maar waarom staan al die mensen daar? ‘De voltooiing van de dijk naar Marken is te recent,’ zegt Biesheuvel. ‘Ja,’ zegt Beishuizen knikkend, ‘dit is een dijklegging van een behoorlijke tijd geleden. Het moet bijna wel te maken hebben met de drooglegging van de voormalige Zuiderzee.’ Die brengt schoolherinneringen bij haar naar boven. ‘Afsluitdijk 1932, dat leerden we op school, met de naam van ir. Lely er onverbrekelijk aan verbonden. Noordoostpolder 1942, de oostelijke en zuidelijke Flevopolder tientallen jaren later.’
Biesheuvel is niet helemaal overtuigd. ‘Het zou kunnen, maar er zijn zoveel dijken in Nederland, dit kan ook Friesland of Zeeland zijn.’ De bekendste Zeeuwse gebeurtenis waarbij water en dijken een rol speelden was de Watersnoodramp van 1953. Biesheuvel: ‘Maar daar is de foto niet genomen, die is te vrolijk. Ik houd het op begin jaren vijftig, de feestelijke voltooiing van een dijk, die verwoest was tijdens de Watersnoodramp in 1953.’
Beishuizen verandert echter niet meer van gedachten. ‘Ik blijf bij de sluiting van het laatste stroomgat in de dijk die Noord-Holland verbindt met Friesland: de Afsluitdijk.’
Uitleg: 1 juli 1932 – Het laatste stuk van de Afsluitdijk is gelegd. De Zuiderzee is afgesloten.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
