Anna van Saksen – Femke Deen

Toen ze elkaar net kenden, leken Anna van Saksen en Willem van Oranje gelukkig samen. Ze trouwden op 24 augustus 1561 in Leipzig. Politiek gezien was het huwelijk een belangrijke gebeurtenis. De nicht van een keurvorst trouwde met de prins van Oranje. De twee verbonden de dynastieën van Hessen, Saksen en Nassau. Anna begon een nieuw leven als prinses, met een eigen hof. Het zag er prachtig uit, maar ‛later zou Anna de dag vervloeken waarop ze had ingestemd met het huwelijk’, schrijft haar biograaf Femke Deen.

Oranje was charmant, hoffelijk en knap, maar zou zijn vrouw tot wanhoop drijven. En omgekeerd zou hij hoorndol worden van haar. Anna raakte teleurgesteld door de ontrouw van haar echtgenoot en botste met de beperkende conventies. De lezer leeft met haar mee dankzij Deens prettige schrijfstijl. Op den duur werd Anna’s gedrag bizar. Tegen het einde van haar leven zag ze overal moordcomplotten en sloeg ze wild om zich heen. Dat was na jaren van pesterijen door haar schoonfamilie en haar personeel en na opsluiting achter dichtgemetselde deuren en ramen. Daarbij kwam nog een ‛vrouwelijke ziekte’ – baarmoederhalskanker? –, die haar uitputte. Woedend en verward lag ze op haar sterfbed. ‛In Anna’s geval werd tot vrijwel het allerlaatst vastgehouden aan het idee dat ze eerder zondig was dan ziek,’ schrijft Deen – ‛een oordeel dat vooral over vrouwen werd geveld.’ Zo stierf Anna eenzaam in de winter van 1577, vijf dagen voor haar 33ste verjaardag.

Geertje Dekkers is historicus en journalist.