Home Amerikaanse historici slaan alarm over verbod op ‘woke’ onderwijs

Amerikaanse historici slaan alarm over verbod op ‘woke’ onderwijs

  • Gepubliceerd op: 17 mei 2022
  • Laatste update 25 sep 2023
  • Auteur:
    Teun Willemse
  • 6 minuten leestijd
Amerikaanse historici slaan alarm over verbod op ‘woke’ onderwijs

Het onderwijsdepartement van Florida verbiedt tientallen lesboeken die verhalen of sommen over racisme en discriminatie bevatten. Verschillende Amerikaanse historici reageren verbolgen op deze overheidscensuur.

‘We laten de linkse woke-agenda onze scholen en werkplekken niet overnemen’, verklaarde de Republikeinse gouverneur van Florida, Ron DeSantis, eind april bij het tekenen van de zogenoemde Stop WOKE Act. Leraren mogen het in de klas nog wel over slavernij, segregatie en discriminatie hebben, maar moeten benadrukken dat die problemen tot het verleden behoren. Het verkondigen van standpunten over deze onderwerpen is bovendien niet langer toegestaan. ‘Ons belastinggeld mag niet worden gebruikt om kinderen te leren ons land of elkaar te haten’, aldus DeSantis.

Wiskundeboeken op zwarte lijst

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.

Het onderwijsdepartement van Florida heeft inmiddels een lijst van meer dan vijftig wiskundeboeken opgesteld die volgend jaar niet meer mogen worden gebruikt. Ambtenaren onderzochten 132 boeken en bestempelden bijna de helft daarvan als ongeschikt voor studenten. Een som die een grafiek over rassenvooroordelen bevatte, was genoeg om een heel boek te verbieden.

Florida’s onderwijsdepartement gaf voorbeelden van sommen uit een verboden lesboek.

Een ander boek werd verboden omdat het leerlingen instrueerde om ‘sociaal bewustzijn op te bouwen’ en te oefenen met ‘empathie voor klasgenoten’. In een reactie liet DeSantis weten dat er bij wiskundelessen geen ruimte is voor ‘speciale onderwerpen’ als social justice en critical race theory. ‘We willen niet dat bij zaken als wiskunde een aantal van deze andere concepten wordt geïntroduceerd.’ Negen boeken zijn inmiddels weer opgenomen in het curriculum, omdat uitgevers de ‘problematische onderdelen’ hebben verwijderd.

Een tweede voorbeeld van het onderwijsdepartement van Florida.

Niet alleen schoolboeken verdwijnen: vanwege de Stop WOKE Act hebben verschillende scholen in Florida ook al evenementen en vakken over burgerrechten en ras geschrapt.

Ouders klagen over lesstof

Historici reageren geschokt op de regelgeving; zij vrezen een stap terug in de tijd. In een artikel in The New Yorker plaatst historicus Jill Lepore de schoolstrijd in een breder historisch perspectief. Een eeuw geleden werd lesmateriaal over de evolutietheorie verboden, nu is het vak geschiedenis aan de beurt, schrijft ze. ‘Beide conflicten volgden op een wereldwijde pandemie en ruzies over publiek onderwijs waarbij de rechten van ouders tegenover de macht van de staat kwamen te staan.’

Net als een eeuw geleden spelen ouders een belangrijke rol in het verbieden van lesmateriaal. Voor zijn Stop WOKE Act zocht DeSantis steun bij conservatieve ouders die niet willen dat hun kinderen ‘woke’-lessen volgen. De gouverneur riep niet alleen ambtenaren, maar ook vaders en moeders op om de schoolboeken van hun kinderen door te spitten en bezwaar te maken tegen aanstootgevende werken. Boze ouders waren ook al de drijvende kracht achter de ‘Parental Rights in Education’-wet – beter bekend als de ‘Don’t say gay’-wet − die in maart werd ingevoerd. Door die wet mogen openbare scholen in Florida niet langer onderwijs geven over seksuele oriëntatie of sekse op een manier die ‘ongeschikt is voor kinderen’.

‘Ouders hebben niet het recht om de versie van de geschiedenis te kiezen die zij het leukst vinden’

Volgens Lepore gaat het de wetgevers dan ook niet zozeer om de historische onderwerpen die in de schoolboeken staan, maar om politieke macht. ‘De conservatieven denken dat ze de midterms kunnen winnen, en misschien zelfs het presidentschap, door de razernij van ouders over hun “rechten” op te kloppen.’ Die politieke strijd gaat ten koste van het geschiedenisonderwijs, denkt ze. ‘Ouders hebben niet het recht om de versie van de Amerikaanse geschiedenis te kiezen die zij het leukst vinden, het verhaal over hun eigen oorsprong. De staat heeft de verplichting om kinderen in de gehele geschiedenis  in te wijden, in hun volledige erfenis.’

Inbreuk op de First Amendment

Andere historici spuien online hun kritiek op de Stop WOKE Act . Op Twitter opende Marvin Dunn, een historicus uit Miama die meerdere boeken over het verleden van zwarte Amerikanen in Florida schreef, de aanval op de DeSantis. Na zijn pensioen zou de historicus terugkeren om een cursus te geven over de geschiedenis van rassenrelaties in Florida, maar nu vraagt hij zich in een serie tweets af wat hij volgens de nieuwe wet wel en niet mag zeggen. ‘Als jongetje moest ik in Florida uit de “gekleurde” fontein drinken. Het “witte” water was koel maar dat van ons was warm. Mag ik dit met mijn studenten delen?’

Dunn vindt het belachelijk dat gebeurtenissen uit het verleden uit het klaslokaal verdwijnen omdat ze ongemakkelijk zijn, zegt hij tegen de Miami New Times. ‘Het is een oppervlakkig argument. Moeten we ook stoppen de Holocaust te onderwijzen omdat iemand van streek kan raken?’

Steven Noll, een geschiedenisprofessor aan de University of Florida, hekelt vooral dat er niets aan studenten is gevraagd. ‘Studenten zijn geen lege vergaarbakken’, zegt hij tegen de universiteitskrant, ‘ze zijn actieve deelnemers in het leerproces’. Noll vindt dat docenten juist de taak hebben om leerlingen zich ongemakkelijk te laten voelen bij sommige onderwerpen, en peinst er niet over om iets aan zijn lessen te veranderen.

Ook burgerrechtenbewegingen fileren de Stope WOKE Act. ‘Deze gevaarlijke wet past in de nationale trend om de geschiedenis wit te wassen en de vrijheid van meningsuiting te beperken’, schrijft de American Civil Liberties Union in een verklaring. ‘Het maakt inbreuk op de First Amendment van leraren.’ Dat is het belangrijkste bezwaar tegen de wet: het zou een ongrondwettelijke inperking van de vrijheid van meningsuiting zijn. Regelgeving die niet strookt met de waarden van het vrije Amerika. Een groep leraren en historici klaagt DeSantis daarom aan bij de rechtbank.