Home Afluisterprogramma herinnert Democraten aan Nixon-jaren

Afluisterprogramma herinnert Democraten aan Nixon-jaren

  • Gepubliceerd op: 9 juli 2009
  • Laatste update 31 mei 2023
  • Auteur:
    Pieter van Os
  • 2 minuten leestijd

Democraten in de Verenigde Staten vergelijken het afluisteren van Amerikaanse burgers zonder gerechtelijk bevel met praktijken uit de Nixon-jaren. Het is maar de vraag of ze daarvan bij de verkiezingen zullen profiteren.

Pieter van Os/ Washington

Op Capitol Hill is de historische analogie deze dagen niet van de lucht. Senator Durbin schuwde de vergelijking met nazipraktijken niet toen het over Guantanamo ging, en Hillary Clinton noemde het Huis van Afgevaardigden een ‘plantage’, met de republikeinse leiders als slavenhouders.

Maar het is vooral het afluisterprogramma dat het Witte Huis kort na elf september in gang zette, dat democraten in de afgelopen weken de meeste historische vergelijkingen ontlokte. Mensen bleken te worden afgeluisterd zonder dat daar een gerechtelijk bevel aan was voorafgegaan. De democratische ex-senator Gary Hart sprak over ‘een herhaling van de Nixon-jaren’.

Walter Mondale maakte als senator deel uit van de senaatscommissie die in die tijd onderzoek verrichtte naar een soortgelijk afluisterprogramma van het Witte Huis. Hij zei afgelopen week: ‘Bij degenen van ons die het destijds allemaal hebben meegemaakt, heerst teleurstelling en zelfs woede dat we terug zijn waar we begonnen.’

Destijds leidden de aanbevelingen van deze commissie tot de instelling van de rechterlijke instantie die het Witte Huis nu passeert in de strijd tegen het terrorisme. Verdedigers van het afluisterprogramma in de jaren zeventig beweerden net als de huidige Republikeinen dat terroristische aanvallen ermee waren verijdeld.

Politiek gezien is de vergelijking begrijpelijk. Destijds konden de democraten de verontwaardiging verzilveren in de presidentsverkiezingen. Toch is het maar de vraag of de verwijzing nu succes zal hebben. Een Republikeinse stafmedewerker: ‘Toen bewees de commissie dat het programma was gebruikt om anti-Vietnamorganisaties af te luisteren en burgerrechtenactivisten als Martin Luther King. Nu wijst niets daar nog op.’

Niet voor niets heeft Karl Rove, naaste adviseur van Bush en diens jarenlange campagnestrateeg, de republikeinen op het hart gedrukt de zaak juist te omarmen in de komende campagne. Want terwijl democraten neuzelen over privacy, oreerde hij in zijn laatste speech, ‘verdedigen wij het land’. Uit peilingen blijkt dat een kleine meerderheid van de kiezers dit met hem eens is.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer