In 1996 werd in een baai bij Nombre de Dios, Panama, een scheepswrak ontdekt waarvan algauw het vermoeden rees dat het de Vizcaína zou kunnen zijn, een schip dat Columbus op zijn vierde en laatste reis naar het door hem ontdekte gebied moest achterlaten. De vondst was aanleiding voor Der Spiegel om een journalistiek onderzoeksproject op te zetten. Dat resulteerde in een reeks tijdschriftartikelen en een televisieserie over Columbus. Journalisten Klaus Brinkbäumer en Clemens Höges schreven vervolgens een boek over het onderzoek. Anders dan de titel doet vermoeden, gaat het over veel meer dan alleen Columbus’ laatste reis.
De auteurs volgen de sporen die Christoffel Columbus heeft achtergelaten en laten daarbij geen enkel feit onbesproken. Zo presenteren zij de huidige stand van het Columbus-onderzoek in een journalistieke, vlot bedoelde stijl. Ze keren de boekenkast om die de Columbus-herdenking van 1992 heeft opgeleverd en laten een lange reeks archivarissen, historici, zeevarenden, museumconservatoren, archeologen, pretparkbeheerders en schatduikers aan het woord.
Deze mensen zoeken zij op in hun eigen habitat: in korte broek op een zonnig Panamees strand, begraven onder vakliteratuur in een Spaanse studeerkamer of tussen Genuese archivalia, die – uiteraard elk moment uit elkaar kunnen vallen. In een boek als dit mogen dergelijke sfeertekeningen kennelijk niet ontbreken, maar aan het beeld van Columbus dragen ze weinig bij en boeiender wordt het verhaal er ook niet van. Juist daar waar de auteurs ‘gewoon’ een samenhangend verhaal vertellen, leest het boek lekker.
Brinkbäumer en Höges scheppen er vooral plezier in om overal waar zij komen meningen en feiten, archiefbewijzen en aannemelijke vermoedens door elkaar te schudden. Wat neerdaalt is een hoop stof; de lezer blijft achter met meer vragen dan voorheen. Dat is onbevredigend, maar ook fascinerend. Niet Columbus’ laatste reis, maar de zoektocht naar nieuwe feiten over zijn leven en reizen, dat is het echte avontuur dat Brinkbäumer en Höges in dit boek beschrijven.
Vibeke Roeper is consulent erfgoededucatie en schrijft over (ontdekkings)reizen voor volwassenen en kinderen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
