Home Wolfstijd – Harald Jähner

Wolfstijd – Harald Jähner

  • Gepubliceerd op: 19 november 2020
  • Laatste update 10 feb 2021
  • Auteur:
    Willem Melching
Wolfstijd – Harald Jähner

Jähner vindt dat de “vergeten jaren” van 1945 tot en met 1955 meer aandacht verdienen. Dit waren immers de jaren waarin Duitsland na een verloren oorlog de samenleving weer op de rails moest krijgen.

Typerend voor de chaos in mei 1945 is dat meer dan de helft van de mensen in Duitsland niet waren waar ze thuishoorden of waar ze heen wilden. Door het hele land zwierven Heimatvertriebenen, voormalige dwangarbeiders en gevangenen, daklozen en ex-krijgsgevangenen. Achteraf is de integratie van al deze ontheemden een succesverhaal, maar de werkelijkheid was rauw. De auteur heeft niet voor niets de wolf als symbool gekozen. Hij gaat dieper ingaat in op de enorme spanningen die dit in de gehele samenleving veroorzaakte.

In 1945 lag de economie in puin en was het maatschappelijk leven volledig tot stilstand gekomen. Tien jaar later was het Wirtschaftswunder op gang en had Duitsland zicht op herbewapening en een NATO-lidmaatschap. West-Duitsers waren van trouwe volgelingen van Hitler getransformeerd tot brave democraten. In de DDR was helaas een dictatuur ontstaan waar het “anti-fascisme” tot officieel beleid was verklaard.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.

Naast de taaiheid en de drang om Duitsland weer op te bouwen zien we in deze jaren dat het besef van de Holocaust “een shockerend kleine rol speelde.” Volgens Jähner schakelde de overlevingsdrang van de Duitsers de schuldgevoelens uit. Dit is meer amateur-psychologie dan een steekhoudende verklaring. Wat te denken van de elites die gewoon bleven zitten in staat, onderwijs, economie en vooral ook in de rechtspraak? Op dit punt schiet Jähner echt tekort. Wel citeert hij tal van bronnen die laten zien dat heel veel Duitsers vooral zichzelf als slachtoffer zagen, zowel van de dictatuur als van de Geallieerde bombardementen en de daarop volgende bezetting.

Het boek heeft veel te bieden. Jähner gebruikt daarvoor dagboeken, memoires, kranten en tijdschriften als bron. Ook focust hij op bekende en minder bekende figuren. Zo treden de bekende schrijver Alfred Döblin en Beate Uhse die zich van vrouwelijke oorlogsvlieger ontwikkelde tot “sexmagnate” op als ankers voor het verhaal. Dat werkt bijzonder goed en geeft de lezer houvast op de dwaaltocht door het Duitse Trümmerlandschaft. Natuurlijk ontbreekt ook het succesverhaal van de Kever niet.

Dit boek is een bestseller in Duitsland en is in Nederlandse vertaling beschikbaar. Ook is inmiddels een apart fotoboek verschenen. De toegankelijke schrijfstijl, een schat aan anecdotes en de geweldige illustraties maken het een lezenswaardig boek.

Wolfstijd. Duitsland en de Duitsers. 

Harald Jähner, 504 p. De Arbeiderspers,  € 34,99