Hoe zou Historisch Nieuwsblad eruitzien op de iPad? U weet wel, de door Apple met veel bombarie aangekondigde opvolger van de iPhone? Het apparaat is pas sinds 3 april in de Verenigde Staten te koop, maar uitgevers zijn al maanden aan het experimenteren met deze kruising tussen een telefoon en een laptop. Op het web circuleren verschillende filmpjes waarin de vruchten van deze experimenten zijn te zien.
Vanzelfsprekend was het Amerikaanse Wired het eerst met een werkend prototype. In een demonstratie is te zien hoe lezers op de iPad (of een soortgelijke tablet) digitaal door het technologisch tijdschrift kunnen bladeren, artikelen kunnen lezen, maar ook animaties en kleine filmpjes kunnen bekijken. Het kan nog mooier. VIVmag was altijd al digitaal. In de tablet-versie van dit lifestyle-magazine voor vrouwen is geen sprake meer van pagina’s en artikelen. De lezer bladert niet door een blad, maar beweegt zich door een virtuele wereld waarin tekst, foto en video een harmonisch geheel vormen. Als je op die manier een historisch tijdschrift zou kunnen maken, hoe zou dat er dan uitzien?
Misschien wel zoals de website van Het Scholtenhuis. Deze site vertelt het verhaal over het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst in Groningen aan de hand van een virtuele reconstructie van het gebouw. Via een interactieve plattegrond kunnen bezoekers dwalen over de verdiepingen, van de kelder waarin geroofde goederen werden opgeslagen via de kantoren van de SD-officieren naar de martelkamer en de zolder waar arrestanten werden opgesloten.
Iedere ruimte is multimediaal aangekleed. Nagespeelde scènes brengen het ‘voorportaal van de hel’ – zoals het huis in Groningen werd genoemd – tot leven, archiefmateriaal zorgt voor verdieping. Ondanks het onderwerp is Het Scholtenhuis een lust voor oog en oor. Niet voor niets won de site eerder dit jaar de Geschiedenis Online Prijs.
Maar er zijn ook nadelen aan deze presentatie. Het loslaten van bestaande genres en het gebruik van een navigatie die afwijkt van wat mensen gewend zijn, maken dit soort websites minder gebruikersvriendelijk. Dat probleem doet zich tot op zekere hoogte ook voor op TweedeWereldoorlog.nl. Dit mooie initiatief van een groot aantal musea en andere instellingen is bedoeld om een enorme rijkdom aan informatie over de oorlog te ontsluiten. Maar op sommige punten zit de fraaie vormgeving de inhoud in de weg.
Het maken van een website als die over Het Scholtenhuis of een interactief tijdschrift als VIVmag is erg duur. Gelukkig kunnen ook eenvoudigere versies van digitale tijdschriften gebruikmaken van nieuwe genres. Op het web is momenteel veel te doen over explanimations, een niet zo’n heel mooi woord voor animaties waarin iets wordt uitgelegd. Bekende voorbeelden zijn The Crisis of Credit Visualized, over het ontstaan van de kredietcrisis, en Iran: a Nation of Bloggers, over de invloed van nieuwe media in dat streng islamitische land.
Historische voorbeelden in dezelfde stijl zijn nog moeilijk te vinden, maar Visualizing Empires Decline is een mooi begin. Die kleurrijke animatie van de opkomst en ondergang van wereldrijken kan zo in de eerste tablet-versie van dit blad. Nu maar wachten op de Nederlandse lancering van de iPad.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
