Volgens een vandaag verschenen rapport werd 5 procent van het Nederlandse BBP in 1770 verdiend over de ruggen van slaven in de Cariben. Daarmee was de economische impact van de slavernij groter dan ‘gedacht’, schrijven zowel NRC als de Volkskrant. Dat roept de vraag op: wat denkt de gemiddelde Nederlander dan?
Overschatting
Hoe hoog het publiek de economische bijdrage van de trans-Atlantische slavernij aan het einde van de achttiende eeuw inschat, is nooit onderzocht. Maar uit een enquête die Historisch Nieuwsblad heeft gehouden in maart 2018 valt af te leiden hoe Nederlanders in het algemeen denken over het slavernijverleden.
We hebben met een meerkeuzevraag getest hoeveel mensen weten hoe groot het Nederlandse aandeel in de trans-Atlantische slavenhandel was. Slechts 16 procent van de ondervraagden kent het goede antwoord , namelijk: 5 procent. De andere 84 procent geeft een te hoge schatting: 43 procent denkt dat Nederlandse slavenhandelaren 26 procent van de markt beheersten, 32 op de 100 respondenten kiest voor 53 procent, en 9 procent gokt zelfs op 78 procent. Vooral respondenten jonger dan 35 jaar hebben de neiging het Nederlandse aandeel in de slavenhandel te overschatten.
Schaamte
Ook hebben we de respondenten de open vraag gesteld, voor welke gebeurtenis uit het verleden Nederland zich zou moeten schamen. Bovenaan in de uitkomsten staat, met 29,3 procent, het slavernijverleden. Op nummer twee komt de koloniale overheersing van met name Indonesië (19,2 procent), op grote afstand (8 procent) gevolgd door zwarte bladzijden uit de Tweede Wereldoorlog.
De enquêteresultaten leren ons dat Nederlanders zich relatief het meest schamen voor het slavernijverleden, en dat zij hun ‘eigen’ aandeel hierin overschatten. Het vandaag gepresenteerde onderzoeksrapport zal vermoedelijk niet als een schok komen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
