Frankrijk en de Verenigde staten hebben een lange relatie vol hoogte- en dieptepunten. Zo haalde president Charles de Gaulle zijn Amerikaanse collega Lyndon B. Johnson het bloed onder de nagels vandaan toen hij Frankrijk terugtrok uit het militaire commando van de NAVO, omdat de aanwezigheid van buitenlandse soldaten op Frans grondgebied de soevereiniteit aantastte. Johnson vroeg zich af of de Amerikaanse soldaten die in twee wereldoorlogen hun leven hadden gegeven voor de vrijheid van Frankrijk soms ook moesten worden opgegraven uit Franse bodem.
President Jacques Chirac kon er ook wat van. ‘Ik heb een eenvoudig principe in mijn internationale beleid. Ik kijk wat de Amerikanen doen en doe het tegenovergestelde. Dan weet ik zeker dat ik gelijk heb,’ zou hij ooit in een onderonsje met de premiers van Duitsland en het Verenigd Koninkrijk hebben gezegd.
Dit voorjaar kwam het tot een aanvaring toen IMF-directeur Dominique Strauss-Kahn werd gearresteerd in New York wegens vermeende aanranding van een kamermeisje. De Fransen reageerden geschokt dat een verdachte politicus voor veroordeling al dermate door het slijk werd gehaald dat hij een verdere carrière wel kon vergeten, terwijl Amerikanen erop wezen dat er in hún rechtssysteem geen sprake was van voorkeursbehandelingen.
Voor de Amerikaanse sensatiepers was het een startschot voor een ouderwets potje Frankrijk-bashen. In kwaliteitsmedia doken analyses op over de oversekste Franse machocultuur, die een vrijbrief zou zijn voor ongewenste intimiteiten.
In de loop van de zomer bleek de band tussen de naties, die ondanks ogenschijnlijke tegenstellingen in veel opzichten juist op elkaar lijken – beide beschouwen het als hun missie om cultuur en ideeën uit te dragen naar de rest van de wereld – toch tegen een stootje bestand. De gezamenlijke geschiedenis speelt daarbij een verzoenende rol.
‘Frankrijk is onze oudste bondgenoot,’ bracht een lokale krant in Salt Lake City zijn lezers op de Franse nationale feestdag Quatorze Juillet in herinnering. ‘Alleen dankzij de Franse militaire interventie, onder leiding van Markies de Lafayette en Graaf de Rochambeau, konden de troepen van generaal George Washington de Britten uiteindelijk verslaan.’
In de New York Times benadrukte historicus David McCullough dat de eerste gedegen studie naar het Amerikaanse volk te danken is aan de Fransman Alexis de Tocqueville, dat het stratenplan van Washington werd ontworpen door Pierre Charles L’Enfant en dat het Amerikaanse symbool bij uitstek, het Vrijheidsbeeld, een cadeau was van de Fransen.
Olivier van Beemen is correspondent in Parijs
Dit artikel is exclusief voor abonnees
