Verwacht

De grote ouden

Het magnum opus van H.W. von der Dunk komt eraan. Twee delen, duizend bladzijden over de cultuur van Europa in de twintigste eeuw. Het boek heet De verdwijnende hemel en het belooft ‘de hele fantastische en verschrikkelijke twintigste eeuw in een scherp licht te zetten’ (Meulenhoff, november 2000).
        Van een ander eminent historicus, A. Th. van Deursen, schrijver van het succesvolle Een dorp in de polder, verschijnt de langverwachte biografie van stadhouder Maurits, de man die de oorlog van de Republiek tegen Spanje definitief besliste. Het boek wordt gepresenteerd tijdens de herdenkingsfestiviteiten van de slag bij Nieuwpoort (Bert Bakker, december 2000).
        En dan is er Kaddisj voor Isaäc Roet van P.W. Klein. Deze prominente historicus begon vorig jaar in Historisch Nieuwsblad een speurtocht naar het verleden van de familie Roet en zijn eigen familie. Het werd een tragische maar ook bemoedigende geschiedenis van de twintigste eeuw. De serie is voor het boek ingrijpend bewerkt (Contact, januari 2001).

Biografie
De biografie is in Nederland langzamerhand een populair genre geworden. Binnenkort in de winkel: Van Buitengaats naar Binnenhof over KVP’er Piet de Jong, die de afstand tot de kiezers verkleinde door het wekelijkse televisiegesprek met de minister-president in te voeren (Sdu, november 2000); Onze man uit Maastricht over de PvdA’er Sjeng Tans, die ten strijde trok tegen het Bisschoppelijk Mandement van 1954 (SUN, januari 2001); Een Indische Liefdeover Indiëkenner P.J. Veth, die Multatuli ontdekte (Balans, november 2000); Schittering en schandaal over de vlootvoogden Maerten en Cornelis Tromp, die levens leidden vol triomf en tragiek, eindigend in schandaal (Arbeiderspers, december 2000).
        Klapstuk is Want alle verlies is winst over Menno ter Braak. Het is het eerste deel van een biografie van deze cultuurcriticus door Léon Hanssen, die promoveerde op een studie over Huizinga. Deel een voert ons tot 1930, dan staat Ter Braak op de rand van instorting. Hij vindt steun bij schrijfster Carry van Bruggen (Balans, oktober 2000).

Suriname
Ter gelegenheid van 25 jaar Surinaamse onafhankelijkheid verschijnen een aantal belangrijke boeken. Surinamekenner John Jansen van Galen presenteert Hetenachtsdroom, een studie over het ontstaan van het Surinaamse nationalisme (Contact, november 2000). Van Galen komt ook nog met Het Surinamesyndroom. De PvdA tussen Den Haag en Paramaribo. Leidraad van het boek is de intrigerende vraag: weet de PvdA zich geen raad met de koloniale erfenis van Nederland? (Bert Bakker, november 2000).
        Nederlands meest gezaghebbende historicus van de Caraïben, Gert Oostindie, voltooit een project van kolossale omvang: drie delen, veertienhonderd bladzijden over het Nederlandse dekolonisatiebeleid in de Caraïben met als titel Knellende koninkrijksbanden(AUP, november 2000).

Autobiografie
Een nog steeds weinig populair genre in Nederland is de autobiografie. Twee veelbelovende memoires zijn aangekondigd: Gespiegeld in de tijd, herinneringen van W. Drees jr, DS’70- politicus en zoon van (Balans, november 2000); Jonge jaren, herinneringen van George Puchinger, christen en eigenzinnig historicus (Aspekt, 2000).

Verder…
Curieuze oud-Nederlandse fenomenen: Trouw-journaliste Agnes Amelink zet de twintigste- eeuwse geschiedenis van de gereformeerden op papier: van politiek tot scholen met den bijbel (Bert Bakker, februari 2001); Katholiek historicus J.A. Bornewasser presenteert deel 2 van zijn geschiedenis van de KVP, van Schmelzer tot het opgaan in het CDA (Valkhof Pers, december 2000); Directeur van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, Gerrit Voerman, duikt in de vroege geschiedenis van de CPN en de Communistische Internationale: hoe de gezellige Hollandse club van Wijnkoop en Roland Holst opgegeten werd door Moskou (Veen, januari 2000).
        Belangrijkste vertaling: Deel 2 van de monumentale, erudiete en koele biografie van Hitler door Ian Kershaw. Deel 1 heette Hoogmoed, deel 2 Vergelding. ‘En als we gewonnen hebben, wie vraagt ons dan naar de methode?’, zegt Hitler tegen Goebbels in 1941 (Spectrum, november 2000).
        Ijkpunt: Eindelijk dan een goed boek uit de koker van het tot nu toe teleurstellende NWO-project ‘Nederlandse cultuur in Europese context’? Eindelijk dan dé studie over Nederland in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw? We weten het in november als 1950. Welvaart in zwart-wit door Kees Schuyt en Ed Taverne verschijnt (Sdu, november 2000).