Een luizenkam met een echte luis ligt in een vitrine van de tentoonstelling Het geheim van de Kelten. Dat van die luis dat moet je geloven, want alleen iemand met erg scherpe ogen kan hem zien. Een echte kam, een echte luis, bijna 3000 jaar oud – ze zijn symbolisch voor onze relatie tot de Kelten. Intieme details weten we van ze, we hebben van alles van ze opgegraven, maar kennen doen we ze niet.
De tentoonstelling doet er veel aan om ze dichterbij te brengen. Het geheim van de Kelten is helemaal gericht op kinderen, groot en klein. Van alles kunnen ze er zelf doen: zich verkleden als een Keltische koning en met hem op de foto gaan, wensen hangen aan een wensboom en computerspelletjes doen.
De Keltische vorst komt uit Oss en is een gezette wassen pop met een ruitjesbroek en een ruitjesmantel. Zijn uiterlijk is gereconstrueerd aan de hand van informatie uit zijn grafheuvel. Op de computerspelletjes kun je een moord oplossen en uitzoeken welke woorden er zijn afgeleid van Keltische woorden, zoals bracca – ‘broek’.
En tussen alle spellen, minispeelboerderijtjes en wassen poppen zijn er veel authentieke voorwerpen. Er is een goudschat met bolle gouden muntjes en een spiegel van ijzer en email, er zijn sieraden van amber en opgerolde zwaarden die vorsten ooit meekregen in hun graf.
Maar wat onderscheidde een Kelt van een Germaan of een Batavier? Dat is een vraag die lange tijd taboe was, omdat juist de nationaal-socialisten er zo in geïnteresseerd waren. De tentoonstelling geeft er nu ook niet een-twee-drie een antwoord op.
De introductiefilm legt uit dat Keltisch in ieder geval een taal is, en een stijl, uit Midden-Europa, waar nu Zwitserland en Oostenrijk liggen. Maar wie de Kelten precies waren? Archeologen kunnen onderzoeken tot welke laag kunstvoorwerpen in Keltische stijl in de bodem zitten. Taalkundigen kunnen bekijken tot waar Keltisch werd gesproken. Maar welke boeren uit de ijzertijd zich precies Kelten noemden of voelden en waarom, weet niemand precies. Dat blijft geheim.
Het geheim van de Kelten Tot en met 13 mei 2007, Rijksmuseum voor Oudheden, Rapenburg 28, Leiden. Open: di-vr 10-17 uur, za-zo 12-17 uur. Info: 0900-66 00 600 of www.rmo.nl
Dit artikel is exclusief voor abonnees
