Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) gaat de komende jaren een zevendelige reeks schrijven over de Nederlandse militaire geschiedenis. Het eerste deel staat gepland voor 2009.
door Guido van Hengel
‘De militaire geschiedenis is helemaal terug,’ zegt NIMH directeur Piet Kamphuis. ‘Sinds een paar jaar groeit het besef dat het leger een belangrijk onderdeel van de samenleving is. In de jaren zestig en zeventig werd de discipline vanwege antimilitaire sentimenten gemarginaliseerd.’
Het aantal studenten dat zich met militaire geschiedenis bezighoudt stijgt. Ook de opleiding van de landmacht besteedt weer meer aandacht aan geschiedenis. ‘Om niet achter te blijven bij de buitenlandse militaire geschiedschrijving besloten we de reeks nu te schrijven en er een Nederlands standaardwerk van te maken,’ zegt Kamphuis.
De studie richt zich op de militaire geschiedenis vanaf het ontstaan van de Nederlandse staat. ‘Niet alleen oorlogen staan centraal, maar ook de wisselwerking tussen krijgsmacht en maatschappij. Tijdens de Opstand speelde het leger bijvoorbeeld een bindende rol bij de natie en staatsvorming, omdat de krijgsmacht het eenheidsstreven combineerde met een gedegen bureaucratie. Dergelijke achtergronden werden binnen dit vak niet eerder geschreven.’
De militaire geschiedschrijving doet tegenwoordig dan ook meer dan het oeverloos beschrijven van veldslagen. Kamphuis: ‘We spreken ook niet meer van krijgsgeschiedenis, omdat dat zo negatief klinkt. Alsof we de hele dag met vechtende poppetjes bezig zijn. De oorlog is immers ingewikkelder geworden sinds het einde van de Koude Oorlog. Toen waren de militaire doelen gericht op de Sovjet Unie en wist iedereen wie de vijand was. Tegenwoordig is het niet zo eenvoudig uit te leggen voor wie en waarom de strijdmacht vecht. Ze staan het ene jaar in Afghanistan en het andere jaar in Bosnië. Zo’n situatie vraagt om meer en ook betere historische achtergrond.’
De zeven delen van de reeks zullen niet alleen de geschiedenis van het leger in Nederland behandelen, maar ook de ‘overzeese gebieden’. De coördinatie ligt in handen van de Utrechtse hoogleraar militaire geschiedenis Jan Hoffenaar.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
