Home Turkse nationalisten verstoren herdenking pogrom

Turkse nationalisten verstoren herdenking pogrom

  • Gepubliceerd op: 14 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Dick Nieuwboer/ Istanbul
  • 2 minuten leestijd

Precies vijftig jaar na een pogrom tegen de Grieken waarde de geest van het verleden weer rond in het centrum van Istanbul. Extreem-nationalistische Turken verstoorden op brute wijze een foto-expositie die de gebeurtenissen van 6 en 7 september 1955 herdacht.

Terwijl de intellectuele elite van Istanbul rustig stond te keuvelen, begonnen acht mannen vanuit het niets met eieren te gooien en foto’s van de muren te rukken. ‘Turkije is Turks en het zal altijd Turks blijven!’ riepen ze door de zaal. Even later werden ze door de politie overmeesterd.

‘Dit viel te verwachten,’ verzuchtte de aanwezige Turkse historicus Ahmet Kuyas. ‘De nationalisten hebben de laatste tijd nogal wat te verwerken gehad. De eerder afgelaste conferentie over de Armeense kwestie gaat bijvoorbeeld toch door. Dit was een mooie gelegenheid voor de nationalisten om hun punt te maken.’

De expositie vond begin september plaats in de drukke winkelstraat Istiklal Caddesi, waar zich vijftig jaar geleden de grootste rellen voltrokken. In de avond van 6 september werden toen Griekse winkels, huizen, kerken en scholen aangevallen. Na de pogrom trokken de Grieken massaal weg uit de stad. In 1955 telde de Griekse gemeenschap nog 80.000 zielen, nu slechts 1500.

Volgens de toenmalige Turkse autoriteiten was de volkswoede spontaan opgelaaid naar aanleiding van het gerucht dat Grieken het geboortehuis van Mustafa Kemal Atatürk in Thessaloniki in brand hadden gestoken.

Later bleek dat de rellen waren gepland. Het gerucht over Atatürks huis was bewust verspreid en lijsten van Griekse bezittingen lagen klaar. Na de militaire coup van 1960 werd premier Adnan Menderes als verantwoordelijke aangewezen, maar zeer waarschijnlijk waren ook geheime diensten betrokken.

De Turkse kranten schreven rond 6 en 7 september van dit jaar uitvoerig over de rellen bij de herdenking. ‘Turkijes avond van de schande,’ kopte de linkse krant Radikal bijvoorbeeld.
Net als de reacties in de kranten is de tentoonstelling zelf – met nog niet eerder vertoonde foto’s – een teken dat veel Turken in het reine willen komen met hun verleden. Tot woede van de nationalisten. ‘Dat zijn echter maar acht mannen,’ aldus historicus Kuyas. ‘Zij mogen niet het beeld van een heel land bepalen.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer