Home Territoriumdrift

Territoriumdrift

  • Gepubliceerd op: 18 juni 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Paul Arnoldussen
  • 2 minuten leestijd

Op 19 mei 1991 vierde Karel van het Reve zijn zeventigste verjaardag. Een groot feest, een etentje. Tussen hoofd- en nagerecht zorgde journalist Theodor Holman voor een verrassing. Samen met zijn uitgever Kees Aerts opende hij een aantal dozen met exemplaren van een boek dat Holman over Van het Reve had geschreven: Karel.

Holman, een grote bewonderaar van Van het Reve, had er in het diepste geheim een paar maanden aan gewerkt, met behulp van Van het Reves zoon Daniël. Tweehonderd pagina’s, geen uitputtende biografie – het woord staat tussen aanhalingstekens op het achterplat –, maar een alleraardigst boek. Zeventig exemplaren voor de disgenoten, duizend voor de handel.

Holman was boeiende zaken op het spoor gekomen: teksten die de piepkleine Karel onder het pseudoniem Karel Beton in De Tribune had geschreven, de eerste sketch die hij maakte voor de Vrolijke Brigade, het vooroorlogse linkse toneelgroepje van Iet Last. Ook treffend: de zinnen in de thema’s van een door Van het Reve verzorgde taalcursus Russisch. Typische Van het Reve-zinnetjes.

Is Holmans boek overbodig geworden nu Ger Verrips zijn Van het Reve-biografie heeft gepubliceerd? Nee, voor Karel Beton en dat leerboek waar Holman terecht aandacht aan besteedt heeft Verrips weinig of geen belangstelling. Andersom geldt natuurlijk ook: Verrips behandelt Van het Reves steun aan de Sovjet-dissidenten bijvoorbeeld gedetailleerd, Holman heeft die episode vrijwel geheel laten liggen. Van het Reve was daar nooit open over geweest, in 1991 wou hij er nog niet over praten. Bovendien: Holman kon hem niks vragen, het boek moest een verrassing zijn.

Opvallend: omvangrijke Van het Reve-citaten vinden we terug zowel bij Verrips als bij Holman. Ik denk niet dat Verrips ze aan Holman heeft ontleend, ik ken Verrips als een fatsoenlijk man. Maar hoogst merkwaardig is dat Holman in Verrips’ literatuurlijst ontbreekt. Zelfs de overhandiging van dat boek in 1991 – toch een saillant detail in een levensbeschrijving – vinden we niet terug. Tussen de namen van Hofland en Homerus in het register ontbreekt die van Holman.

Holman is weggewist. Kende Verrips het boek van Holman niet? Dat zou wijzen op een vergaand amateurisme, en dat geloof ik niet. Vond hij Holmans boek flut? Dat mag, maar een biograaf nóémt toch op z’n minst een eerdere biografie, hoe flut die ook is. Ik vermoed dat het territoriumdrift is. Van het Reve is van Verrips en van niemand anders. Met terugwerkende kracht.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

De spanningen tussen kernmachten India en Pakistan liepen in de afgelopen week hoog op. Het conflict over het grensgebied Kashmir stamt uit 1947, het jaar van de opdeling van Brits-Indië. Die ging gepaard met gruwelijkheden en geweld: goede buren werden plotseling elkaar aartsvijanden. Begin juli 1947 arriveerde de Britse advocaat Cyril Radcliffe in een snikheet...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In 1945 viert de Sovjet-Unie voor het eerst de overwinning op nazi-Duitsland met een grote parade. Sindsdien is de betekenis van de wapenschouw op 9 mei verschillende keren veranderd. Tegenwoordig moet die militaire parade in Moskou vooral de oorlog in Oekraïne en het regime van president Vladimir Poetin legitimeren. ‘Ter gelegenheid van de overwinning op...

Lees meer
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Interview

‘De Top 40-hitlijsten van Radio Veronica waren heilig’

Pophistoricus Leo Weijers (1959) is van jongs af aan gefascineerd door Radio Veronica. Als een ode aan de verdwenen zeezender schreef hij er een boek over. ‘Veronica was een bron van inspiratie voor latere radiomakers.’ Op 15 oktober 1959 werd de Vrije Radio Omroep Nederland (VRON) tijdens een vergadering van vrije radiohandelaren opgericht. De pioniers...

Lees meer
Still uit The promise
Still uit The promise
Recensie

Papoea’s werd niets gevraagd

De documentaire 'The Promise' blikt met archiefbeelden en interviews terug op het lot van de Papoea’s als speelbal van geopolitieke krachten.

Lees meer