Home Tentoonstelling: Café Tante Stien en een Turkenpension

Tentoonstelling: Café Tante Stien en een Turkenpension

  • Gepubliceerd op: 23 april 2012
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Marieke Prins
  • 3 minuten leestijd

Café Tante Stien is klein en bruin. Op de tafel ligt een perzisch tapijtje. De kroonluchter heeft kaarsvormige lampjes. In de afwas degelijke witte kopjes, op de muur versleten bruinleren behang. Er hangt een doordringende lucht van sigaretten en verschaald bier. Of is dat verbeelding, want de sigaretten in de volle asbakken zijn nep, net als het bier en de koffie in de halfvolle glazen en kopjes.

Maar de prijzenkast zit vol bekers, de vitrine vol pakjes shag, en ‘Geef mij maar Amsterdam’ en andere Jordanese liederen galmen door de ruimte, gemengd met Amsterdams geroezemoes. En dus is het hartstikke gezellig bij Tante Stien.

Het Openluchtmuseum bestaat honderd jaar en gaf zichzelf een verjaarscadeau. Wat kies je dan? Twee Amsterdamse panden natuurlijk, uit de Westerstraat, hartje Jordaan. Daarin zitten Café Tante Stien, een Turkenpension, krotwoninkjes, een postkantoor en een educatief centrum met filmpjes over migratie.

Sprookjesachtig torenen de stadspanden uit boven een weitje, boerderijtjes en lammetjes, maar verder klopt het helemaal. Ervoor ligt een straatje met een bakfiets vol groente en fruit. Je hoort het geklingel van de Westertoren, en paardenhoeven. Op een reclamezuil affiches voor het Shaffy-toneel en een kraakactie in de Bijlmer. De ene gevel is mooi versierd met bakstenen motieven; de andere is armoediger, maar die heeft dan weer wel het ronde Amstel-uithangbord dat de bezoeker lokt naar de veilige haven van Tante Stiens bruine kroeg.

Kraken, krotten, crisis – alle periodes horen bij Amsterdam. Welke kies je? Het Openluchtmuseum legt het zwaartepunt in de jaren zeventig. Het cafeetje is uit die tijd; er was al heel lang niets aan de inrichting gedaan. Ook het Turkenpension ernaast is tegelijk ‘jaren zeventig’ en tijdloos. Het is een voormalige behangwinkel. Een paar rollen liggen nog in de etalage. Mannen met dik zwart haar slapen in stapelbedden. Zouden ze heimwee hebben?

Als bezoeker krijg je dat wel een beetje. Je kunt hier heerlijk rondneuzen, net als in het postkantoortje uit de jaren vijftig, vol emaillen bordjes en degelijk beukenhout.

Het Openluchtmuseum is niet alleen kampioen van de nostalgie en de smetteloze groen-met-wit geverfde duiventillen. Al eerder waagde het zich met de exposities Nieuwe Buren en Hollandse Nieuwe aan het onderwerp migratie. Als je maar niet denkt dat het vroeger rustiger of veiliger was.

In de krotwoningen, gelegen tussen café en pension, moesten ooit arme weduwen zichzelf en hun kinderen redden. Ook Amsterdam was toen heus niet ‘van ons’, is nu de boodschap. Een filmpje in het educatiecentrum presenteert migratiecijfers via poppetjes en pijlen. Een paar eeuwen geleden woonden er relatief meer allochtonen in Amsterdam dan nu, zo blijkt.

Tussen de filmportretten van emi- en immigranten staan ze daar opeens: Henk en Ingrid. Henk is een no-nonsense hovenier, Ingrid een knappe vrouw met rood haar en een Oost-Nederlandse tongval. Sinds kort wonen ze in Hongarije. In 2005 laadden ze kinderen en hond in de auto, om bureaucratie en hoge vaste lasten te ontvluchten. Nu kweken ze planten, maken de kachel aan en kletsen met de Roma-buren. Heel tevreden zijn ze in hun nieuwe land. Leuk om ze van die kant te leren kennen.

Westerstraat Amsterdam Nieuw onderdeel Nederlands Openluchtmuseum, Schelmseweg 89, Arnhem. Open: ma-zo 10-17 uur. Info: 026-357 61 11 of www.openluchtmuseum.nl

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer