Stille getuigen: Het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen

De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen (1587-1629) in Hoorn.

Een groot man, een hoog karakter, een Nederlandschen held - feestredenaar Herman Schaepman kwam in 1893 bij de onthulling van het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen superlatieven tekort. `Hulde aan zijn onbaatzuchtigheid, zijn zelfverloochening, zijn zelfopoffering. Hulde aan zijn voortvarendheid, zijn volharding, zijn heldenmoed. Hulde aan zijn waakzame voorzichtigheid, zijn vér ziend beleid, zijn vorstelijke wijsheid.' En zo ging de katholieke politicus voort, terwijl het doek over het beeld nat werd van de regen.

Zes jaar eerder, precies driehonderd jaar na Coens dood, had Schaepman in een anderhalf uur durend betoog de vaderlandse elite warm gemaakt voor het plan. De schepper van het rijk van Insulinde kon een bron van inspiratie in het heden zijn. Had Coen niet beweerd dat in Indië iets groots moest worden verricht? Was dat geen aansporing om `een waarachtig, menschelijk, christelijk rijk' te vestigen op Java? Een beeld in Coens geboorteplaats Hoorn kon dit ideaal levend houden.