Home Robert Darnton ontdekt spectaculair boek

Robert Darnton ontdekt spectaculair boek

  • Gepubliceerd op: 14 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Gerard van der Waal
  • 2 minuten leestijd
Robert Darnton ontdekt spectaculair boek

De Amerikaanse cultuurhistoricus Robert Darnton heeft in een Franse bibliotheek een zeer zeldzaam boek ontdekt. Het boek, getiteld Les Bohemiens, is een werk van de in vergetelheid geraakte markies De Pelleport, die het schreef tijdens de Franse Revolutie toen hij gevangenzat in de Bastille.

De vondst is zo spectaculair dat uitgeverij Bert Bakker het boek uit het Frans vertaalt en publiceert in de veertien weken dat Darnton in Nederland is. Darnton, hoogleraar aan de Amerikaanse Princeton University, noemt het werk uit 1790 een ‘verloren meesterwerk van een vergeten auteur’.

De auteur werd vastgehouden in de Bastille vanwege zijn lasterende schrijfsels, in dezelfde tijd dat markies De Sade er zijn beroemde boek Les 120 Journées de Sodome schreef. Volgens Darnton is het boek van De Pelleport echter veel beter geschreven. Mede dankzij de vele pornografische passages geeft het een uniek beeld van de wereld van Franse broodschrijvers in de achttiende eeuw.

Darnton is in Nederland om onderzoek te doen in de Koninklijke Bibliotheek (KB). De bibliotheek trekt sinds 2005 regelmatig internationaal bekende historici aan om van de collectie gebruik te maken. Na Peter Burke en Emmanuel Le Roy Ladurie is het deze zomer de beurt aan Robert Darnton om het fellowship van de KB en het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) te vervullen. De Princeton-professor zegt geen moment te hebben getwijfeld: ‘De kans om in de KB onderzoek te doen én van het land te genieten was onweerstaanbaar.’

Darnton bestudeert het fenomeen van de libelles, Franse boekjes uit de achttiende eeuw die werden geschreven om in het onderhoud van de auteur te kunnen voorzien. De inhoud bestond vooral uit pornografie, politieke satire, laster en roddel. Voordat de Franse Revolutie in 1789 uitbrak was het genre verboden in Frankrijk. Daarom weken uitgevers van de libelles uit naar landen als Engeland, Zwitserland en Nederland. Zo zijn ook veel libelles in de collectie van de KB terechtgekomen.

De onderzoeker, ooit misdaadverslaggever voor de New York Times, heeft er veel plezier in elke dag op zijn fiets te stappen en van het NIAS in Wassenaar naar de KB te fietsen om daar zoveel mogelijk libelles te lezen. ‘Het is veel leuker dan met een opschrijfboekje achter de politie aan te rennen.’
 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer