Thijs Bartels en Jos Verstegen, Homo-encyclopedie van Nederland. 351 p. Anthos, euro 29,95 (vanaf 1 november euro 34,95)
Lemma’s over geschiedenis: Tweede Wereldoorlog, vervolging en verzet, zedenschandalen. Maar ook Henk Krol: ‘Het bekendst is hij geworden met de Gay Krant, waarvan hij sinds de oprichting in 1979 de drijvende kracht is geweest.’
Bart van der Boom en Femme Gaastra, Kerk, cultuur en koloniën. Opstellen over Nederland rond 1900. 256 p. Balans, euro 25,00
Bundeling van veertien artikelen, aangeboden aan Jan Bank bij zijn afscheid als hoogleraar vaderlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Bijdragen van Hans Blom (Leiden rond 1900), Willem Otterspeer (Professionalisering in Nederland in de negentiende eeuw), Thomas von der Dunk (De prijzige koepelkerken van Carel Weber) en Wim van den Doel (De reizen van Henri van Kol door de Nederlandse koloniën, 1902-1903). Bart van der Boom schreef een portret van Jan Bank – ‘boven alles een interessant en aangenaam mens.’
Louis Ferron, Niemandsbruid. 253 p. De Bezige Bij, euro 18,50
Precies op de dag dat hij overleed verscheen deze historische roman van Louis Ferron. Hoofdpersoon is Adele Schopenhauer, die haar hele leven in de schaduw van haar fameuze broer heeft geleefd.
Meer fictie: Bernlef, De onzichtbare jongen. 188 p. Querido, euro 16,95. Over twee vrienden in het Amsterdam van de jaren vijftig. V.S. Naipaul, Een kiem van betovering. 254 p. Atlas, euro 19,90. Over een man die teruggaat naar zijn geboorteland India om er guerrillastrijder te worden in een revolutionaire beweging. Salman Rushdie, Shalimar de clown. 432 p. Contact, euro 24,90. Over een ambitieuze dorpsschone uit Kasjmir die haar jeugdliefde tot beroepsterrorist maakt. Inmiddels een bestseller, maar minder leesbaar dan Naipaul.
Oude fictie: Harriet Beecher Stowe, De hut van oom Tom. 519 p. Atheneum-Polak & Van Gennep, euro 24,50
Nieuwe vertaling van een van de meest gelezen boeken uit de wereldliteratuur. Verscheen voor het eerst in 1852. H.G. Wells, The War of the Worlds. 224 p. Prometheus, euro 12,50. Nieuwe vertaling van Arie Storm vanwege de verfilming van de roman door Steven Spielberg. Verscheen voor het eerst in 1898.
Annerieke Goudappel, De gebroeders Kaygun. Omzwervingen van een Koerdische familie. 269 p. Atlas, euro 19,95
Dit boek bevat de herinneringen van Ali Ekrem Kaygun, van zijn vrouw, zijn kinderen en een aantal kleinkinderen. Ze moesten hun leven afstemmen op de loop van de geschiedenis in twee landen: het land van herkomst (Turkije) en het land van aankomst (Nederland). Goudappel: ‘Tegelijkertijd werden ze door de loop van die geschiedenissen bepaald. Hun leven en hun herinneringen kregen vorm te midden van familie, volk, vaderland en geschiedenis met, zoals voor iedereen, beperkte ruimte voor ontsnapping.’
Rudolf Kahl, Herinneringen. Mijn jeugd op de puinhopen van het Derde Rijk. 191 p. Xtra, euro 22,00
Autobiografisch verhaal in woord en beeld van Rudolf Kahl, geboren in Hamburg in 1943. Hij overleefde de geallieerde bommenregen en groeide op in het benepen naoorlogse Duitsland. Kahl emigreerde als zeventienjarige naar Nederland. Boek bevat een oud interview met hem door Ischa Meijer. Meijer: ‘Toen voor ons de oorlog afgelopen was, begon die voor jullie eigenlijk.’
Ineke van Kessel, Zwarte Hollanders. Afrikaanse soldaten in Nederlands-Indië. 303 p. KIT Publishers, euro 22,50
Lijvige studie over de ruim drieduizend Afrikanen die in de negentiende eeuw zijn geworven voor het Nederlands-Indische leger. Ze kregen voor het eerst ruimere bekendheid door De zwarte met het witte hart, de historische roman van Arthur Japin – die een voorwoord schreef in Zwarte Hollanders – over twee Ashanti-prinsjes. De prinsjes kwamen naar Nederland als onderpand bij een verdrag tussen koning Willem I en de koning van Ashanti over de levering van soldaten.
Meer zwarte Hollanders: Griselda Molemans, In het voetspoor van de panter. 217 p. Balans, euro 17,95
Molemans komt uit een Indo-Afrikaanse familie. Ze gaat op zoek naar haar Afrikaanse stamvader.
Jan Kok en Marco H.D. van Leeuwen (red.), Genegenheid en gelegenheid. Twee eeuwen partnerkeuze en huwelijk. 339 p. Aksant, euro 25,00
Bundeling van veertien artikelen over partnerkeuze. Vroeger moest de ware Jacob(a) hetzelfde geloof hebben, uit dezelfde sociale groep komen en liefst ook nog uit dezelfde omgeving. Ouders, buren en de pastoor bemoeiden zich ermee. In onze tijd lijken de romantische liefde en autonomie van het individu de boventoon te voeren. Wat betekent dit voor de partnerkeuze?
Egmont R. Koch, Atoombommen voor Al-Qaeda. Hoe Nederland en de CIA Pakistan aan de atoombom hielp. 335 p. Houtekiet, euro 22,00
Onthullend boek over Abdul Qadeer Kahn, getrouwd met een Nederlandse en werkzaam voor Urenco in Almelo, waar verrijkt uranium voor kerncentrales werd aangemaakt. Daar stal Kahn blauwdrukken voor een bommenfabriek, waarmee hij in Pakistan ‘Little Almelo’ bouwde. De BVD wilde hem wegens spionage arresteren, maar dit werd volgens Ruud Lubbers door de CIA verboden. Vermoedelijk verkocht Kahn zijn kennis door aan Al-Qaeda.
Rob van der Laarse en Yme Kuiper (red.), Beelden van de buitenplaats. Elitevorming en notabelencultuur in Nederland in de negentiende eeuw. 256 p. Verloren, euro 23,00
Bundeling van twaalf artikelen over negentiende-eeuwse aristocratische levensvormen in Nederland. Naast ruime aandacht voor de buitenplaatscultuur in Holland, waarbij vooral mannen en vrouwen uit de hoogste kringen van Amsterdam in beeld verschijnen, komt ook het leven van aristocraten en grootburgers in de provincies Utrecht, Friesland en Gelderland aan bod. Heel aardig is het portret van de Amsterdamse jonkheer en historicus F.J.E. van Lennep door socioloog Kees Bruin.
Mark Mazower, Thessaloniki. Stad van geesten. Christenen, moslims en joden 1430-1950. 558 p. Contact, euro 34,90
Mazower werd bekend met het briljante Duister continent, over de geschiedenis van Europa in de twintigste eeuw. De geschiedenis van Thessaloniki is er een van vijfhonderd jaar botsingen tussen culturen en volkeren, een verhaal dat begint met een glorierijke periode onder Suleiman de Grote en eindigt met de bezetting door de nazi’s.
Sun-Tzu, De kunst van het oorlogvoeren. 304 p. Servire, euro 27,50
Meesterwerk uit 400 v.Chr. Het is het oudst bekende filosofische werk over oorlog, tactiek en strategie. Legerleiders hielden en houden het binnen handbereik. ‘Er zijn bijvoorbeeld aanhoudende geruchten dat het boek in de Golfoorlog door beide partijen is geraadpleegd,’ schrijft de sinoloog B.J. Mansvelt in een voorwoord. En ander voorwoord is van Henk Hofland: ‘De tijd is niet ver meer dat China, naast India, de Verenigde Staten en Europa, de belangrijkste geopolitieke speler zal zijn. Het is zeker dat daaruit internationale meningsverschillen – conflicten – zullen ontstaan.’
Rob de Wijk, Supermacht Europa. 224 p. Mets & Schilt, euro 22,50
‘Het proces van Europese integratie heeft al 25 jaar mijn belangstelling,’ schrijft De Wijk, hoogleraar strategische studies te Leiden en bekend van radio en televisie. ‘En al 25 jaar maak ik mij zorgen over de kwetsbaarheid van een proces dat ik van onschatbare waarde voor onze welvaart, welzijn en veiligheid beschouw. Toen ik tijdens de kerstdagen van 2004 aan dit boek begon, kon ik niet bevroeden dat de actualiteit van het onderwerp zo zou toenemen.’ Geheel tegen de tijdgeest in betoogt De Wijk dat Europa zich tot een supermacht moet ontwikkelen.
Ton Zwaan en Bob de Graaff, Genocide en de crisis van Joegoslavië 1985-2005. Nationalisme, staatsmacht en massamoord. 287 p. Contact, euro 24,90
Over de ondergang van Joegoslavië, het uiteenvallen van de staat, de onderlinge politieke en gewelddadige strijd, de etnische zuiveringen en massamoorden. Het boek is gebaseerd op een rapport dat beide auteurs op verzoek van de aanklagers in de zaak-Milosviƒ hebben geschreven voor het Joegoslavië-tribunaal.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
