Proefschriften

Privébad statussymbool Romeinen
Badderen in eigen villa was in de Romeinse tijd een prijzige aangelegenheid. Zowel de aanleg als het gebruik van een eigen badcomplex kostte veel geld. Het bezit van een privébad gold dan ook als statussymbool, alleen weggelegd voor de toplaag van de samenleving.

De baden waren niet alleen bestemd voor het lichamelijke welzijn van de eigenaar, maar vervulden ook een sociale functie. Er werden gasten ontvangen en de eigenaar kon er pronken met zijn rijkdom. Dit schrijft Nathalie De Haan in haar bijdrage aan Lampas. Tijdschrift voor classici 2006/4. De Haan,verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen, verichtte veel onderzoek naar de Romeinse badcultuur in onder andere Pompeii. [WD]

Opvang Belgische vluchtelingen onvoldoende
Het beleid van zowel de landelijke als Amsterdamse overheden schoot tekort bij de opvang van Belgische vluchtelingen in de eerste vier maanden van de Eerste Wereldoorlog. De overheid legde te veel nadruk op militaire aangelegenheden, waardoor de vluchtelingen vaak waren aangewezen op particuliere opvanginitiatieven.
Dit concludeert Kees Nachtegaal in Toevlucht in Amsterdam. Een quaestie van Hollandsch fatsoen, genomineerd voor de scriptieprijs van de Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog. Ruim een miljoen Belgische vluchtelingen overspoelden Nederland tussen augustus en december 1914. Niet eerder werd ons land geconfronteerd met zoveel burgers op de vlucht. [WD]

Gratis winkelen in magazijn Verloren
Op de prijsvraag van uitgeverij Verloren in het jubileumnummer van Historisch Nieuwsblad kwamen 33 reacties binnen, waarvan 27 goede. Daaruit kwam Peter Hofland als winnaar naar voren. Het antwoord op de vraag ‘Wat is de titel van de succesvolle 24-delige reeks van uitgeverij Verloren?’ luidde ‘Verloren Verleden’, en daarmee won Hofland 1,5 minuut gratis winkelen in het magazijn van uitgeverij Verloren. De archiefmedewerker uit Delft toonde zich aangenaam verrast: ‘Ik win nooit iets en ben een verwoed lezer, dus dit is heel fijn.’

Middeleeuwse liefde
De middeleeuwse man werd alleen gedreven door begeerte. Voor de middeleeuwse vrouw was het zaak om dit te doorzien en de ‘echte liefde’ te onderscheiden van ‘geveinsde liefde’, die louter als doel had haar in bed te krijgen. Vrouwen ‘die zich in één keer gewonnen geven, verdienen diep medelijden’, aldus de middeleeuwse graaf Baldassare Castiglione in het Boek van de hoveling uit 1507. Deze anekdote is terug te vinden in de bijdrage van Catrien Santing in nummer 173 van Historisch Tijdschrift Groniek. Het gehele nummer staat in het teken van liefde in de Middeleeuwen. Volgens de redactie is er geen betere manier om in de geest van het verleden te kruipen dan je te verdiepen in de menselijke emotie. (WD)

Groene hart bestaat niet meer
Het ‘Groene hart’, symbool van het Hollandse polderlandschap, heeft maar tien jaar bestaan, stelt Pim Kooij in zijn bijdrage aan Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (2006/4). Planologen en politici pleitten er al vanaf de jaren zestig voor om een natuurpark te maken van het door de mens gecreëerde landschap. In de jaren negentig werd dat eindelijk gerealiseerd.
Onder druk van zakenlieden, aannemers en politici begon het natuurpark tien jaar later echter alweer uit elkaar te vallen. Als het zo doorgaat blijft er uiteindelijk niet meer dan een verzameling van losse achtertuinen van steden over, aldus Kooij. (WD)