Polen telt zijn doden

Het Poolse Instituut voor Herinnering kondigt 67 jaar na het begin van de Tweede Wereldoorlog een nieuw onderzoek aan naar het exacte aantal Poolse slachtoffers.

Eind jaren veertig schatten de Poolse communistische autoriteiten dat zo’n 6 miljoen Poolse burgers slachtoffer waren geworden van het Duitse naziregime. Meer dan de helft van hen waren joden. ‘Onze kennis over dit aantal is onvoldoende. Drie generaties Polen hebben pogingen gedaan om het aantal Poolse slachtoffers te documenteren, maar die inspanningen waren onvoldoende,’ aldus bestuursvoorzitter Kurtyka van het Poolse Instituut voor Herinnering (IPN).

Het onderzoek, getiteld De menselijke verliezen en slachtoffers van de onderdrukking onder de Duitse bezetting, wordt uitgevoerd door vertegenwoordigers van het Nationale Poolse archief, het museum Auschwitz-Birkenau en het museum Majdanek. Initiatiefnemer IPN wil de huidige gegevens opnieuw nalopen en aanvullen met informatie uit archieven die eerder niet toegankelijk waren. Verder zal een digitaal databestand worden aangelegd met persoonlijke gegevens van Poolse burgers die slachtoffer werden van het naziregime. Het onderzoeksinstituut wil hiervoor de slachtoffers en hun familieleden gaan benaderen.

Dit onderzoek start op een moment dat de spanningen tussen Duitsland en Polen hoog oplopen over een tentoonstelling in Berlijn over de Vertriebenen – een groep van 12 tot 14 miljoen Duitsers die na de Tweede Wereldoorlog uit Oost-Europa zijn verjaagd. Terwijl de Duitse federatie van verdrevenen erop wijst dat de Berlijnse tentoonstelling alleen is bedoeld om de historische waarheid boven water te krijgen, vinden veel Polen dat de tentoonstelling wordt misbruikt om de aandacht af te leiden en de geschiedenis te herschrijven.

Hoewel de Tweede Wereldoorlog inmiddels zestig jaar geleden is beëindigd, zijn de wonden in Polen nog steeds niet geheeld. Historici wijzen op de noodzaak van nieuw onderzoek naar het aantal slachtoffers. Zo heeft het naoorlogse communistische regime in Polen vijftig jaar lang de naziwreedheden tegen het binnenlandse leger (Armia Krajowa) en de opstand van Warschau in 1944 gebagatelliseerd. Het onderzoek naar het precieze aantal Poolse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zal enkele jaren in beslag nemen.