Home Oud-president laat Napoleon winnen

Oud-president laat Napoleon winnen

  • Gepubliceerd op: 15 december 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Olivier van Beemen
  • 2 minuten leestijd

Wat zou er zijn gebeurd als Napoleon na de inname van Moskou in 1812 niet vijf weken zou hebben gewacht, maar zich direct had teruggetrokken? Daarover heeft de Franse oud-president Valéry Giscard d’Estaing (84) een roman geschreven: La victoire de la Grande Armée.


‘Uchronie’ noemen de Fransen het genre dat Gicard d’Estaing, of kortweg VGE, bedrijft. Hij schrijft alternatieve geschiedenis, waarin Waterloo, Elba en Sint-Helena de Franse keizer bespaard blijven.
Napoleon reed op 14 september 1812 Moskou binnen en trof een verlaten stad zonder voedselvoorraden. De Russen hadden de tactiek van de verschroeide aarde toegepast. Anders dan in de realiteit ziet de keizer in de roman van VGE direct in dat een verblijf in Moskou zinloos is en geeft hij bevel tot de terugtocht. Daarbij wint hij 34 kostbare dagen op de barre Russische winter, waardoor hij Rusland op tijd weet te verlaten. Op de terugweg sterven zijn soldaten niet van de honger en worden ze evenmin in de pan gehakt bij de Berezina, maar verslaat Napoleon de Russen nabij Vilnius.

Eenmaal terug in Frankrijk sluit Napoleon vrede en laat VGE hem de Verenigde Staten van Europa oprichten, waar onder Franse leiding weliswaar een Pax Gallica heerst, maar waar tegelijkertijd een liberale wind waait. Alleen de Britse Eilanden blijven Napoleon vijandig gezind; daarom bouwt hij met hulp van Spanje een vloot die twee keer zo groot is als die van de Engelsen.

Zelf besluit Napoleon afstand te doen van de troon om zich volledig op de vrede te richten. Zijn vredesdeclaratie laat hij ter goedkeuring lezen aan Goethe. ‘Op de kaft staat duidelijk dat het om een roman gaat,’ antwoordt VGE in Le Figaro op de vraag wat historici van zijn hypothese van vrijwillige afstand vinden. Hij wijst er wel op dat Napoleon ziek was en niet meer dezelfde persoon als in zijn hoogtijdagen.

Giscard d’Estaing, onder wiens voorzitterschap de Europese Grondwet tot stand kwam die diende als basis voor het Verdrag van Lissabon, baarde vorig jaar opzien met de publicatie van het boek La princesse et le président, waarin de amoureuze hoofdpersonen gelijkenis vertonen met hemzelf en de Britse prinses Diana.

Olivier van Beemen is correspondent in Parijs

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer